konstantatos biblia

Όπως έγινε γνωστό, το Δ.Σ. της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, μετά από πρόταση την αρμόδιας Κριτικής Επιτροπής της, έκανε επίσημα μέλος της το νεοεκλεγέντα δήμαρχο Ελληνικού-Αργυρούπολης, κ. Γιάννη Κωνσταντάτο.

Η απόφαση του ιστορικού και πνευματικού αυτού Σωματείου, ήρθε ως αναγνώριση του μέχρι σήμερα συγγραφικού έργου του Γιάννη Κωνσταντάτου, που περιλαμβάνει τα εξής τρία “best sellers”: «Η τελευταία Ευκαιρία», «Απέναντι στο Πεπρωμένο» και «Ο Ελληνας Αντιβασιλέας του Σιάμ».

Τα τρία αυτά βιβλία του συγγραφέα – δημάρχου είχαν επίσημα παρουσιασθεί με τη σειρά τους, παρουσία πλήθους κόσμου και προσωπικοτήτων, στο Συνεδριακό – Πολιτιστικό Κέντρο «ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ» της Αργυρούπολης.   

Να σημειωθεί ότι στο μακροχρόνιο βίο της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών έχουν διατελέσει Πρόεδροι, Αντιπρόεδροι και Μέλη της οι κορυφαίοι των ελληνικών γραμμάτων. όπως οι Κωστής Παλαμάς, Γρηγόρης Ξενόπουλος,  Νίκος Καζαντζάκης, Ηλίας Βενέζης, Μυρτιώτισσα, Αγγελος Σικελιανός, Δημήτρης Φωτιάδης, Μάριος Πλωρίτης, Ελλη Αλεξίου, Αγγελος Τερζάκης, Μενέλαος  Λουντέμης κ.α., ενώ σημερινά μέλη της είναι όλοι οι σύγχρονοι έλληνες λογοτέχνες ποιητές.

Για το τιμητικό αυτό γεγονός στον άνθρωπο και συγγραφέα, ο νεοκλεγείς  Δήμαρχος Ελληνικού - Αργυρούπολης, κ.  Γιάννης Κωνσταντάτος δήλωσε τα εξής: «Είναι μεγάλη χαρά για μένα και θέλω να ευχαριστήσω την Επιτροπή και φυσικά τα μελή και το ΔΣ της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, του κορυφαίου αυτού πνευματικού Σωματείου της χώρας μας για την τιμή που μου έκαναν».

balta
 
Το παράσημο του Τάγματος της Αριστείας απονεμήθηκε από τον Πρόεδρο της Τουρκικής Δημοκρατίας Αμπντουλάχ Γκιουλ στην Ευαγγελία Μπαλτά για την προσφορά της στα γράμματα και τον πολιτισμό των Ελλήνων της Μικράς Ασίας.

Η Ευαγγελία Μπαλτά είναι Ιστορικός, εργάζεται στο Εθνικό Ίδρυμα Μελετών και έχει ηγετική θέση στην μελέτη των λεγόμενων "Καραμανλίδικων", του γλωσσικού ιδιώματος των ορθόδοξων χριστιανών της Μικράς Ασίας (αποτελεί παραλλαγή της τουρκικής και γράφεται με το ελληνικό αλφάβητο).

Στην τελετή της απονομή που έγινε στο προεδρικό μέγαρο στην Άγκυρα, ο Πρόεδρος Αμπντουλάχ Γκιουλ τόνισε ότι η Τουρκική Δημοκρατία δεν τιμά μόνο όσους ασχολούνται με τον πρόσφατο πολιτισμό που συνδέεται με την Τουρκική Δημοκρατία, αλλά όλη την προηγούμενη πολιτιστική ιστορία.

«Δεν αναφερόμαστε μονάχα στην Τουρκική Δημοκρατία, αλλά και σε όλους εκείνους τους πολιτισμούς που άνθησαν στο παρελθόν σε αυτόν τον γεωγραφικό χώρο, καθώς όλοι αποτελούν πολιτισμική κληρονομιά της Τουρκίας», είπε ο Τούρκος Πρόεδρος και προσέθεσε: «Είναι σημαντικό να δείξουμε την ευγνωμοσύνη μας σε αυτούς τους ανθρώπους, οι οποίοι συνέχισαν ακόμα και κάτω από δύσκολες συνθήκες, και να τους ευχαριστήσουμε που προωθούν και μελετούν τον τουρκικό πολιτισμό».

Μεταξύ των υπολοίπων ακαδημαϊκών που τιμήθηκαν από τον Πρόεδρο της Τουρκίας ήταν η γνωστή οθωμανολόγος Suraiya Faroqhi από τη Γερμανία, ο ιστορικός Cornell Fleischer από τις ΗΠΑ, ο τουρκολόγος και ιδρυτής του τμήματος Τουρκολογίας στην Κύπρο György Hazai από την Ουγγαρία, η γλωσσολόγος Claudia Römer από την Αυστρία, ο ιστορικός Machiel Kiel από την Ολλανδία, ο τουρκολόγος Dimitry Mihailovic Nasilov από τη Ρωσία, ο ιστορικός Fehim Nametak από τη Βοσνία Ερζεγοβίνη, ο καθηγητής Ισλαμικής Τέχνης Julian Raby από τις ΗΠΑ, ο τουρκολόγος Tadashi Suziki από την Ιαπωνία, ο τουρκολόγος Abdeljelil Temimi από την Τυνησία και ο γλωσσολόγος Abudurexiti Yakufu από την Κίνα.

Στην εκδήλωση παρευρέθηκε ο Λάκης Βίγκας, ο οποίος στο όνομα της ομογένειας της Πόλης εξέφρασε τα θερμά συγχαρητήριά του στην κ. Μπαλτά γι' αυτή την εξαιρετική διάκριση και το πολύ σημαντικό έργο της, που αφορά την ιστορία των ορθόδοξων πληθυσμών της Μικράς Ασίας και της Πόλης.

Η κ. Μπαλτά είχε φέτος οργανώσει μια σημαντική επιστημονική ημερίδα για τα καραμανλίδικα και τις άλλες μορφές γραφής των γλωσσών (αρμενική, λαντίνο ισπανοεβραϊκή, ελληνική) της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, στο Σισμανόγλειο Πολιτιστικό Κέντρο του Γενικού Προξενείου της Κωνσταντινούπολης.

imerisia

lykeio aristotelous

Οι Αθηναίοι αλλά και οι τουρίστες από όλο τον κόσμο θα μπορούν πλέον να επισκεφθούν ένα από τα αρχαιότερα και σημαντικότερα γυμνάσια της Αθήνας, το Λύκειο του Αριστοτέλη.

Θα λειτουργεί τις καθημερινές 08:00 -20:00, ενώ προβλέπεται να είναι ανοιχτό και το Σαββατοκύριακο, με είσοδο είτε από την οδό Ρηγίλλης είτε από το Βυζαντινό-Χριστιανικό Μουσείο επί της Βασιλίσσης Σοφίας.

Πρόκειται για 11 στρέμματα αδόμητης γης τα οποία μπορούν οι πολίτες να εντάξουν στην καθημερινότητα τους.

Το εν λόγω Λύκειο ήταν ένα από τα τρία αρχαιότερα γυμνάσια της Αθήνας, μαζί με αυτό της Ακαδημίας Πλάτωνος και του Κυνοσάργους.

Ενημερωτικές πινακίδες πληροφορούν για τη λειτουργία του χώρου, όπου το 335 π.Χ. ιδρύθηκε η Περιπατητική Σχολή του Αριστοτέλη, σε μια κατάφυτη εκτός των τειχών της πόλης περιοχή, μεταξύ των ποταμών Ηριδανού και Ιλισού.

Ο νέος αρχαιολογικός χώρος -από τους πιο σημαντικούς- προστίθεται έτσι στη πρωτεύουσα. Οι Αθηναίοι έχουν πλέον τη δυνατότητα να εντάξουν στην καθημερινότητά τους έναν χώρο εξαιρετικά σημαντικό από αρχαιολογική άποψη -το Λύκειο ήταν ένα από τα τρία αρχαιότερα γυμνάσια της πόλης, μαζί με αυτό της Ακαδημίας Πλάτωνος και του Κυνοσάργους-αλλά και να "ξαναδούν" το κομμάτι αυτό του πολεοδομικού ιστού με διαφορετική οπτική.

Ενημερωτικές πινακίδες πληροφορούν για τη λειτουργία του χώρου, όπου το 335 π.Χ. ιδρύθηκε η Περιπατητική Σχολή του Αριστοτέλη, σε μια κατάφυτη εκτός των τειχών της πόλης περιοχή, μεταξύ των ποταμών Ηριδανού και Ιλισού, που συνεχίζουν ακόμα και σήμερα το "ταξίδι" τους κάτω από την πυκνοδομημένη πόλη.

Στην περιοχή βρίσκονταν επίσης δύο ναοί, του Ηρακλή Παγκράτους και το ιερό του Λυκείου Απόλλωνος, από το οποίο ονομάστηκε και η Σχολή.

Πριν από περίπου έναν μήνα, το κοινό πήρε μια γεύση από τον χώρο, καθώς στο πλαίσιο των Πράσινων Πολιτιστικών Διαδρομών του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, πραγματοποιήθηκε ξενάγηση από την προϊσταμένη της Γ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Ελένη Μπάνου.



Οι επισκέπτες απόλαυσαν τότε (όπως θα έχουν την ευκαιρία να το κάνουν και στο εξής), μέσα σε ένα ήσυχο και γεμάτο ενδημικά φυτά τοπίο τα "ταπεινά" αλλά τόσο σημαντικά μνημεία, που προστατεύουν με μη ανταγωνιστικό τρόπο τρία χαμηλά στέγαστρα.

Πρόκειται για τμήματα της παλαίστρας του γυμνασίου από τη φάση των ρωμαϊκών χρόνων, καθώς και δύο υποκαύστων, δεξαμενών, φρεατίου και πηγαδιού, που υπογραμμίζουν τη χρήση δωματίων.

Οι επισκέπτες μπορούν να περιηγηθούν στον χώρο, να κατατοπιστούν από τις ενημερωτικές πινακίδες και να ξαποστάσουν σε μία από τις στάσεις, ατενίζοντας τον χώρο όπου δίδαξε ο πολυεπιστήμων φιλόσοφος, ο οποίος διακρινόταν για τη ρεαλιστική του σκέψη, τη μελέτη της γνώσης για χάρη της γνώσης και τη δημιουργία ενός "καθολικού συστήματος» που εξηγούσε τον κόσμο μέσα από μια σφαιρική και εξαιρετικά πλούσια εικόνα. Το έργο του, που θεωρείται ως το αποκορύφωμα της ελληνικής φιλοσοφίας, χρησιμοποιήθηκε ως τις μέρες μας ως ένα είδος «γενικής εγκυκλοπαίδειας".

 

haward jakompson

«Για πολλά χρόνια ήμουν αντίθετος με τις διακοπές και την επιστροφή των Ελγινείων (sic) μαρμάρων. Έκανα λάθος και για τα δύο». Με αυτά τα λόγια ξεκινάει το άρθρο του για την εμπειρία του από την Ελλάδα ο βραβευμένος με Booker Βρετανός συγγραφέας και δημοσιογράφος Χάουαρντ Τζέικομπσον σε άρθρο του που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Independent.

Ο κ. Τζέικομπσον σε ένα άρθρο-ύμνο για την Ελλάδα αναφέρει πως μέχρι πριν λίγο καιρό ήταν ενδεχομένως ο μοναδικός Βρετανός συγγραφέας που δεν είχε επισκεφθεί την Ελλάδα. «Ήμουν ένα παιδί του Μάντσεστερ.

Και δεν είχα καμία προκατάληψη για τον ελληνικό λαό, αλλά αυτές οι εικόνες με τον Ζορμπά και τον Άντονι Κουίν να χορεύει συρτάκι στην παραλία ήταν κάτι που με απωθούσε» αναφέρει ο συγγραφέας, υπογραμμίζοντας πως όταν δίδασκε στο Σίδνεϊ ή αργότερα στην Οξφόρδη συνάντησε πολλούς Έλληνες οι οποίοι πήγαιναν με της μητέρες τους ακόμα και στις νυχτερινές εξόδους ώστε οι ίδιες να εγκρίνουν τις κοπέλες που θα γνώριζαν. «Έμοιαζαν ακριβώς σαν τους Εβραίους» αναφέρει ο κ. Τζέικομπσον.

Όπως αναφέρει στο άρθρο του το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως ήταν κάθε φορά που η συζήτηση αφορούσε στα Ελγίνεια (έτσι τα ονομάζει) μάρμαρα. «Αυτά τα μάρμαρα είναι πλέον δικά μας. Μας ανήκουν. Και αν αρχίζαμε να επιστρέφουμε μουσειακά εκθέματα θα έπρεπε να κλείσουμε όλα τα Μουσεία». Σε αυτό το σημείο ο Βρετανός αναφέρεται στο πρώτο του ταξίδι στην Ελλάδα, πριν από λίγο καιρό.

«Όταν όμως βρίσκεσαι στο εκπληκτικό Μουσείο της Ακρόπολης και παίρνεις το δείπνο σου σε ένα εστιατόριο με θέα τον ίδιο τον Παρθενώνα όλα αλλάζουν. Ξαφνικά συνειδητοποιώ το κενό. Την απουσία των μαρμάρων. Ξαφνικά καταλαβαίνεις πως τα μάρμαρα δεν ανήκουν σε εμάς. Μια τρελή παρόρμηση με καταλαμβάνει. Θέλω να φωνάξω στους Έλληνες πως θα τους φέρω εγώ προσωπικά πίσω τα μάρμαρα. Κοιτάζω το απαλό καστανό χρώμα των ματιών τους, όπως θα έκανε ο Λόρδος Μπάιρον πριν από χρόνια και με κυριεύει μια έκσταση συντροφικότητας. Όχι μόνο θα φέρω πίσω τα μάρμαρα αλλά θα γκρεμίσω ακόμα και τον Καθεδρικό του Αγίου Παύλου».

Ο κ. Τζέικομπσον αναφέρει στο άρθρο του πως αφού επέστρεψε, έστω και εικονικά, τα μάρμαρα στους νόμιμους ιδιοκτήτες τους, τους Έλληνες, φεύγει για την Κρήτη. Και συγκεκριμένα για τα Χανιά. «Μια όμορφη πόλη. Με ωραία εστιατόρια και φιλόξενους ανθρώπους και μια ανακαινισμένη Συναγωγή» αναφέρει μεταξύ άλλων για τα Χανιά ο Βρετανός συγγραφέας. «Εδώ στη ρεσεψιόν του ξενοδοχείου μου ακούω τέσσερις Ελληνίδες να μιλούν με μια φωνή που θα έκανε ακόμα και τον Οδυσσέα να λησμονήσει για πάντα το σπίτι του» συνεχίζει ο Χάουαρντ Τζέικομπσον και καταλήγει: «Να ταξιδεύεις αναγνώστη. Χαλαρώνει το μυαλό...».

Ο ΧΑΟΥΑΡΝΤ ΤΖΕΪΚΟΜΠΣΟΝ γεννήθηκε στο Μάντσεστερ το 1942. Σπούδασε αγγλική λογοτεχνία και δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Σίντνεϊ για τρία χρόνια προτού επιστρέψει στην Αγγλία για να συνεχίσει τη διδασκαλία στο Κέιμπριτζ. Στη δεκαετία του ’70 έκανε παραδόσεις μαθημάτων σε διάφορες σχολές˙ από κει εμπνεύστηκε το πρώτο του μυθιστόρημα, μια κωμωδία, είδος που έχει σφραγίσει ολόκληρο το λογοτεχνικό έργο του.  Έχει εργαστεί ως παρουσιαστής στην τηλεόραση ενώ, παράλληλα με την πεζογραφία, διατηρεί εβδομαδιαία στήλη στην εφημερίδα TheIndependent. Θεωρητικά και ιστορικά κείμενά του έχουν γίνει τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ. Με το μυθιστόρημα Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΦΙΝΚΛΕΡ, και ύστερα από δύο υποψηφιότητες, ο Τζέικομπσον κέρδισε το Βραβείο Bookerτο 2010.

Το καλοκαίρι πλέον είναι γεγονός, ακόμα και αν ο καιρός μας το παίζει δύσκολος, εμείς ήδη μετράμε αντίστροφα για τις διακοπές μας, σε κάποιο όμορφο ελληνικό νησί…

Άλλωστε, η χώρα μας διακρίνεται για τον «καυτό» ήλιο, τα καταγάλανα νερά και τα πλακόστρωτα σοκάκια!

Και δεν το λέμε μόνο εμείς αλλά και οι μεγαλύτερες τουριστικές ιστοσελίδες, οι οποίες έπειτα από έρευνα κατέληξαν στα 20 καλύτερα και γραφικότερα σοκάκια του κόσμου, με τρία ελληνικά σοκάκια να φιγουράρουν στην λίστα, ενώ την κορυφή κατέκτησε η όμορφη Σύμη.

Δείτε τα παραμυθένιας ομορφιάς σοκάκια και ταξιδέψτε…

20. Αντίμπ, Γαλλία

20.jpg
19. Χερέθ, Ισπανία

19._3ellinikasokakia.jpg
18. Εγκισχάϊμ, Γαλλία

18._3ellinikasokakia.jpg
17. Αλμπερομπέλο, Ιταλία

17._3ellinikasokakia.jpg
16. Κούντα, Τουρκία

16._3ellinikasokakia.jpg
15. Βενετία, Ιταλία

15._3ellinikasokakia.jpg
14. Ζιβερνί, Γαλλία

14._3ellinikasokakia.jpg
13. Σαν Φρανσίσκο, ΗΠΑ

13._3ellinikasokakia.jpg
12. Βόννη, Γερμανία

12._3ellinikasokakia.jpg
11. Ορβιέτο, Ιταλία

11._3ellinikasokakia.jpg
10. Βοστώνη, ΗΠΑ

10.jpg
9. Βίσμπι, Σουηδία

9.jpg
8. Μήθυμνα, Ελλάδα

8._3ellinikasokakia.jpg
7. Φριγιλιάνα, Ισπανία

7._3ellinikasokakia.jpg
6. Καρταχένα, Κολομβία

6._3ellinikasokakia.jpg
5. Παρίσι, Γαλλία

5._3ellinikasokakia_.jpg
4. Ζαγοροχώρια, Ελλάδα

4._3ellinikasokakia.jpg
3. Βαλένθια, Ισπανία

3._3ellinikasokakia.jpg
2. Κινσέϊλ, Ιρλανδία

2._3ellinikasokakia.jpg
1. Σύμη, Ελλάδα

1.3ellinikasokakia.jpg

 

Με μια νέα μεγάλη αποκάλυψη ήλθε αντιμέτωπος ο καθηγητής Νικόλαος Σταμπολίδης που προΐσταται των ανασκαφών στην αρχαία πόλη της Ελεύθερνας, στην περιοχή του Μυλοποτάμου στην Κρήτη.

Σε πυθάρι, ύψους 2 μέτρων, σε λαξευτό τάφο, βρέθηκε η ταφή νεαρής γυναίκας, 25-27 χρόνων, μαζί με 2.984 χρυσά ελάσματα που πιθανότατα διακοσμούσαν το σάβανο με το οποίο είχαν τυλίξει τη σορό της πριν από 2.650 χρόνια. 


O αρχαιολογικός χώρος της Ελεύθερνας όπως φαίνεται από ψηλά με το στέγαστρό του

Στην ίδια ταφή εκτός από τα χιλιάδες χρυσά ελάσματα, βρέθηκαν επίσης 386 χάντρες από διάφορα υλικά, όπως κεχριμπάρι, αμέθυστος, άργυρος και χρυσός καθώς και σκαραβαίοι που αποκαλύπτουν σχέσεις με την εγγύς Ανατολή και την Αίγυπτο. 

Το πιο εντυπωσιακό εύρημα είναι ένα «μοναδικό» χρυσό κόσμημα που φέρει τη μορφή λίλιουμ, διαφορετικής, όμως, τυπολογίας από τα μινωικά. Έχει ύψος 3 εκατοστά και όταν οι αρχαιολόγοι το καθάρισαν διαπίστωσαν πως φέρει δύο μορφές. Με τους στήμονες προς τα κάτω διακρίνουμε τη μορφή θεότητας κι αν το στρέψεις αντίθετα τη μορφή μέλισσας. 




Το μοναδικό χρυσό κόσμημα που εντοπίστηκε κατά την τελευταία περίοδο της αρχαιολογικής έρευνας. Με τη μορφή μέλισσας και θεότητας.

Στον ίδιο λαξευτό τάφο, που προστατεύεται από τοίχο και διαθέτει είσοδο την οποία έκλεινε πέτρα (διαστάσεων 1,15Χ1,20) βάρους 800 κιλών(!) ένα ακόμη εύρημα εντυπωσίασε τους αρχαιολόγους. Μαζί με τα γυναικεία ταφή βρέθηκε μια ακόμα. Ανήκει σε νεαρό άνδρα που η χρονολόγηση των οστών του δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί. 

Οι αρχαιολόγοι υποθέτουν, ωστόσο, πως ανήκει σε ενήλικο άνδρα κρίνοντας και από το μικρό ξίφος που βρέθηκε δίπλα στα οστά. Το γεγονός της διπλής ταφής είναι εντυπωσιακό για τη Νεκρόπολη της αρχαίας Ελεύθερνας καθώς, όπως μέχρι σήμερα δείχνουν τα αρχαιολογικά δεδομένα, οι σοροί των ενήλικων ανδρών-πολεμιστών καίγονταν ενώ θάβονταν μόνο οι έφηβοι, τα παιδιά και οι γυναίκες. 

Όπως εξηγεί ο κ. Σταμπολίδης «η πρακτική αυτή εικονογραφεί τον Ομηρο». «Οι σάρκες του πολεμιστή καίγονται για να φανούν όσο γρηγορότερα γίνεται τα λευκά οστά του που δεν υφίστανται την ταπείνωση της φθοράς του σώματος». Μόνο οι γυναίκες που πέθαιναν στη γέννα εξαγνίζονταν με την πυρά γιατί, σύμφωνα και πάλι με τον Ομηρο, οι πόνοι τους ήταν ισάξιοι των ανδρών πολεμιστών που πέθαιναν στη μάχη. 

Το μυστήριο της διπλής ταφής έχει μπει ήδη στο μικροσκόπιο των ειδικών. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει, επίσης, η προσπάθεια των αρχαιολόγων να ανασυστήσουν τη χρυσή διακόσμηση στο σάβανο της νεκρής, με τα χρυσά ελάσματα να φυλάσσονται σήμερα σε δεκάδες κουτάκια. «Πρέπει να ξεδιπλώσουμε τα περίπου 3000 κομμάτια για να φανούν οι ρόμβοι, τα τετράγωνα και οι κύκλοι…».


Μια συγκλονιστική μαρτυρία από την αρχαία γη της Ελεύθερνας. Το χώμα με τα οστά που βρέθηκαν στη γυναικεία ταφή στην οποία εντοπίστηκαν και 2984 χρυσά ελάσματα

Το VETO ταξίδεψε στην Κρήτη (αναλυτικό ρεπορτάζ για την ανασκαφή και το οδοιπορικό μας στον Ψηλορείτη μπορείτε να διαβάσετε στο φύλλο της Κυριακής 3 Οκτωβρίου) και βρέθηκε στο μαγευτικό, κατάφυτο χώρο της αρχαίας Ελεύθερνας που τα τελευταία χρόνια προστατεύεται από υπερσύγχρονο στέγαστρο. Ο χώρος θα γίνει επισκέψιμος όταν ηλεκτροδοτηθεί, κάτι που ο κ. Σταμπολίδης πιστεύει πως θα συμβεί σύντομα. 

Μια αρχαία κοινωνία που είχε ριζώσει στα βουνά, 25 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Ρεθύμνου, διαφέντευε όλη τη γύρω περιοχή, όπου φτάνει σήμερα το μάτι σου και όπως δείχνουν οι αρχαιολογικές έρευνες είχε δημιουργήσει ένα σύστημα αξιών πρωτόγνωρο για την εποχή.

Σύμφωνα με τον ανασκαφέα το κτίριο που αναστηλώθηκε στην ανώτερη βαθμίδα του νεκροταφείου αποτελεί το πρώτο Κενοτάφιο Ηρώων της Ευρωπαϊκής Ιστορίας. Μια ανασκαφή που έχει πολλά ακόμη να προσφέρει καθώς το πολύ μικρό τμήμα της αρχαίας πόλης που ερευνήθηκε τα τελευταία 25 χρόνια έχει δώσει σημαντικότατα ευρήματα.

 

Η ανάπτυξη απαιτεί ολιστική προσέγγιση

Το Μουσείο της Ελεύθερνας, το πρώτο μουσείο αρχαιολογικού χώρου στην Κρήτη, είναι κάτι αντίστοιχο με εκείνα της Ολυμπίας, των Δελφών, της Βεργίνας. «Οχι βέβαια με το βαρύ όνομα που κουβαλούν εκείνα, αλλά κι αυτό κάποια στιγμή θα γίνει έτσι».

Με αυτά τα λόγια ο επικεφαλής των ανασκαφών θίγει το θέμα της πολιτιστικής πολιτικής. «Δεν μπορείς να έχεις μουσεία σε όλους τους αρχαιολογικούς χώρους, αλλά σε κάθε γεωγραφική περιφέρεια: Πελοπόννησο, Στερεά Ελλάδα, Κρήτη, Ηπειρο, Μακεδονία, Θράκη, Δωδεκάνησα... Πρέπει να τα βλέπουμε όμως όλα μελλοντικά και με όραμα».

Η Ολυμπία είναι το πανελλήνιο ιερό του αθλητισμού, οι Δελφοί είναι το πανελλήνιο ιερό της γνώσης, της μουσικής, του Απόλλωνα, η Βεργίνα της ιστορίας του μακεδονικού βασιλείου. Η Ελεύθερνα είναι σε όλο το μινωικό, μυκηναϊκό πλέγμα του πολιτισμού που στηρίζει τον έναν πυλώνα της Κρήτης, έχει όμως και την ομηρική ελληνική διάσταση που στηρίζει τον δεύτερο πυλώνα στο νησί. «Η Ελλάδα πρέπει να επενδύσει στην περιφερειακή ανάπτυξη μουσείων και χώρων με ολιστική προσέγγιση. Κάθε φορά πρέπει να εξετάζεται η ιδιαιτερότητα ενός μουσείου, ότι δεν υπάρχει αντίστοιχο στην ελληνική επικράτεια. Το καθένα θα εξειδικεύεται σε κάτι σημαντικό».

Ομως, τι αλλάζει στην εποχή μας για το 90% των μουσείων που βρίσκονται σε μεγάλες και μικρές πόλεις; Η αναβάθμισή τους πρέπει επίσης να αντιμετωπίζεται σφαιρικά. «Η Αθήνα έχει το Εθνικό Αρχαιολογικό, το Μουσείο της Ακρόπολης, το Βυζαντινό εθνικό της Μουσείο, επίσης το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, την Πινακοθήκη και τα δυο ιδιωτικά, το Μπενάκη και το Κυκλαδικής. Αν δεν τη δει κάποιος ολιστικά, τα μουσεία της χάνονται. Ο περιβάλλων χώρος των μουσείων της πόλης είναι η ίδια η πόλη. Αν δεν αναβαθμίσεις την Αθήνα, χάνουν και τα μουσεία της. Πρέπει να τα δούμε όλα διαφορετικά. Δεν μπορεί μια υποβαθμισμένη πόλη να έχει αναβαθμισμένα μουσεία. Αρα, ο τομέας του πολιτισμού και του τουρισμού πρέπει να συμπράττουν».

Ο βοτανικός κήπος και η ανασκαφή

Στην Ελεύθερνα, κηρυγμένο τοπίο αρχαιολογικού και φυσικού κάλλους με αρχαιολογικές ζώνες, δεν είναι μόνο τα ευρήματα που προκάλεσαν το ενδιαφέρον της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας, αλλά και το περιβάλλον που συνυπάρχει με την πολιτιστική κληρονομιά.

Στο άλσος Ελευθερναίων έχει σχεδιαστεί ένας μοναδικός βοτανικός κήπος με όλα τα φυτά της Κρήτης, όπου ο επισκέπτης θα μαθαίνει κάθε λεπτομέρεια για τις θεραπευτικές και αρωματικές τους ιδιότητες από την αρχαιότητα ώς τις μέρες μας. Ο χώρος έχει διαμορφωθεί για να γίνουν το φθινόπωρο οι φυτεύσεις. Ολόγυρα όμως, υπάρχουν ήδη αιωνόβιες ελιές, κυπαρίσσια, χαρουπιές, ροδιές, πικροδάφνες. Αλλωστε τα δέντρα σε πολλές περιπτώσεις παίζουν τον δικό τους ρόλο στη σήμανση για τις διαδρομές, εκτός βέβαια από τις πινακίδες. Ο επισκέπτης θα γνωρίζει ότι για να φτάσει από τη νεκρόπολη στην ακρόπολη χρειάζεται να ακολουθήσει το μονοπάτι με τις αμυγδαλιές, ενώ τα κυπαρίσσια οδηγούν στο μουσείο. Οσο για τα καθιστικά, είναι παντού διακριτικά και καλόγουστα.

Οι πιο υποψιασμένοι τουρίστες για τη φύση και τα αρχαία ζητούν ήδη από τους ξεναγούς να δουν τον αρχαιολογικό χώρο με τα δύο στέγαστρα, το καμπυλωτό από την πλευρά της νεκρόπολης και το άλλο για τη βασιλική της ανατολικής πλευράς. Στο μουσείο όμως, σε έναν χρόνο, θα θαυμάζουν τους θησαυρούς που αποκαλύφθηκαν τα 30 χρόνια των ανασκαφών. Ανάμεσά τους η Κόρη της Ελεύθερνας (τώρα φυλάσσεται σε αποθήκες), που θεωρείται «αδερφή» της Κόρης της Ωξέρ που βρίσκεται στο Λούβρο.

 

H επιστροφή μιας Κυρίας
H Κυρία της Οξέρ - μικρό ασβεστολιθικό γλυπτό (γύρω στο 640 π.χ)

 

ealo1

Οι παλιές προβλέψεις το έλεγαν: «Η Πόλη που έχτισε ο γιος της Αγίας Ελένης, ο ισαπόστολος και Μέγας Κωνσταντίνος, θα ζήσει .1000 χρόνια. Και θα χαθεί, είχαν πει οι αστρολόγοι, όταν θα βασιλεύσει πάλι κάποιος Κωνσταντίνος, γιος κι αυτός μιας μάνας που θα ονομάζεται Ελένη. (σ. Ελένη Δραγάτση).

«Και τα τελευταία μεσάνυχτα της ύστατης αγωνίας θα αρχίσουν μετά την πανσέληνο του Μαΐου».
Το ΄λεγαν κι αυτό οι παλιές προφητείες. (Από Μαριάννας Κορομηλά: «Η ύστατη αγωνία της Βασιλεύουσας»)
 
Ωστόσο παρ΄ όλον ότι τα κακά σημεία και οι προβλέψεις νόμιζε κανείς πως έβγαιναν σωστές, η πίστη πως με τη βοήθεια του Θεού η Πόλη θα σωζόταν, καθώς αυτό επιβεβαιωνόταν με νίκες της απίστευτες στις αδιάκοπες επιθέσεις των πολιορκητών, ήταν βαθειά ριζωμένη στις ψυχές των πολιορκημένων.
 
Και για άλλη μια φορά στις 23 του Μάη το ίδιο βράδυ άρχισε από το εχθρικό στρατόπεδο ατελείωτο κανονίδι.
Το κάστρο χτυπιόταν από όλες τις μεριές και με το πυροβολικό και με το μεγάλο κανόνι του Ουρβάνου, το πρωτοποριακό της εποχής.
 
Ο Μωάμεθ είχε διατάξει γενική επίθεση. Ολοι πίστεψαν πως δεν θα βαστούσαν τα τείχη.
Αλλά το κάστρο πάλι βάσταξε. Η Πόλη πάλι σώθηκε ενισχύοντας την πίστη των πολιορκημένων στο λόγο που έλεγε ότι:
«Του πολέμου η νίκη και των θρόνων
η κατάλυση είναι έργο της Θείας Πρόνοιας».
Η Πόλη πάλι σώθηκε ωστόσο οι μέρες της είναι μετρημένες και η πανσέληνος ανατέλλει φωτίζοντας τα νυχτερινά τριαντάφυλλα που ανθίζουν στους κήπους της Βασιλεύουσας να υποδεχθούν το Θάνατο-Χάρο.
 
Στις 24 Μαΐου μαθεύτηκε ότι ο σουλτάνος αποφάσισε να επιτεθεί στις 29 του μήνα από ξηρά και από θάλασσα με όλες του τις δυνάμεις.
Ολοι οι στρατιωτικοί και πολιτικοί άρχοντες, ιερείς και λαός δεν σταμάτησαν ούτε στιγμή να κάνουν αντιπερισπασμούς στον εχθρό και να επισκευάζουν τις νύχτες με κάθε μέσο τα τείχη που γκρεμίζονταν από τις κανονιές.
 
Στις 25 Μαΐου συνάχτηκαν στο παλάτι των Βλαχερνών οι άρχοντες κι ο κλήρος. Μερικοί, υποστηρίζουν πως δεν υπάρχει σωτηρία για τη Βασιλεύουσα και πως πρέπει τουλάχιστον να φύγει ο αυτοκράτορας με το επιτελείο του και να σωθεί.
 
Μα εκείνος αρνιέται.
- Οχι δεν παρατάω το ποίμνιό μου, λέει με δάκρυα στα μάτια. Θα μείνω μαζί του και θα πεθάνω μαζί του.
(Αρχαίο σλαβικό χρονικό της πολιορκίας και της άλωσης της Κωνσταντινούπολης, που εκδόθηκε το 1855 στην Πετρούπολη στην ρωσική γλώσσα, μας πληροφορεί πως ο Παλαιολόγος λιποθύμησε στο συμβούλιο αυτό, καθώς οι άρχοντες επιμένανε να φύγει ο Αυτοκράτορας)
 
Από το «Χρονικόν» της Αλωσης του βυζαντινού συγγραφέα Γεωργίου Φραντζή, ο οποίος υπήρξε επιστήθιος φίλος και σύμβουλος - πρωτοβεστιάριος του τελευταίου αυτοκράτορα των Ελλήνων Κ. Παλαιολόγου, μεταφέρουμε από το βιβλίο «η Πόλις εάλω» των εκδόσεων «Νέα Σύνορα - Λιβάνη», (σε μεταγλώττιση του κειμένου από Γ. Κουσουνέλο), αποσπάσματα από την τελευταία ομιλία του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, καθόσον ενέχει αυτή θέση ιστορικού ντοκουμέντου και προς όλους μας παρακαταθήκη. Είναι - καθώς αυτή η ομιλία έγινε από τον Αυτοκράτορα - σαν μια ύστατη προσπάθεια μυστικής, υπέρτατης κοινωνίας με το λαό της Πόλης και τους υπερασπιστές της - τότε και πάντοτε.
 
Λέγει ο Φραντζής: «Ο Αυτοκράτορας στο οδυνηρό βράδυ της Δευτέρας, 28 Μαΐου, αφού συγκέντρωσε όλους τους άρχοντες, τους δήμαρχους, τους εκατόνταρχους και τους άλλους βαθμοφόρους του στρατού, είπε τα παρακάτω λόγια:
 
''Ευγενέστατοι άρχοντες, εκλαμπρότατοι δήμαρχοι και στρατηγοί, γενναιότατοι στρατιώτες, τιμημένοι και πιστοί πολίτες, ξέρετε όλοι πολύ καλά ότι έφτασε η ώρα που ο εχθρός της πίστης μας αποφάσισε να μας πιέσει ακόμη περισσότερο με όλα τα πολεμικά μέσα και τεχνάσματα που διαθέτει.
 
Θέλει να αρχίσει μια γενική επίθεση και πόλεμο από την ξηρά και από τη θάλασσα, έτοιμος να μας δαγκώσει σαν φαρμακερό φίδι και να μας καταβροχθίσει σαν ανήμερο λιοντάρι.
 
Γι΄ αυτό το λόγο σας παρακαλώ να φερθείτε με γενναιότητα και θάρρος, όπως κάνατε μέχρι τώρα, απέναντι στους εχθρούς της πίστης μας. Αφήνω στα χέρια σας την τύχη της δοξασμένης και λαμπρής πατρίδας μας, της μεγαλοπρεπέστατης και ευγενούς Βασιλεύουσας όλων των πόλεων.
 
Ξέρετε πολύ καλά, αδέλφια μου, ότι για τέσσερις λόγους είμαστε υποχρεωμένοι να προτιμήσουμε το θάνατο παρά τη ζωή.
 
Πρώτον, για την πίστη και τη θρησκεία μας, δεύτερον, για την πατρίδα, τρίτον, για τον βασιλιά, τον αντιπρόσωπο του Κυρίου μας, και τέταρτον, για τους συγγενείς και τους φίλους μας.
 
Αν λοιπόν, αδέλφια μου, πρέπει να αγωνιζόμαστε μέχρι θανάτου για έναν από τους παραπάνω λόγους, τότε έχουμε υποχρέωση να πολεμάμε ακόμη σκληρότερα όταν πρόκειται και για τα τέσσερα μαζί, διαφορετικά θα χάσουμε τα πάντα. (...) Ο βάρβαρος σουλτάνος μας έχει αποκλείσει 57 μέρες τώρα με όλες τις δυνάμεις του και μας πολιορκεί μέρα νύχτα με κάθε μέσον που διαθέτει, αλλά καταφέραμε να τον αποκρούσουμε με τη βοήθεια του Κυρίου μας Χριστού που βλέπει τα πάντα. Μη δειλιάσετε λοιπόν αδέλφια μου. (...)
Ηρθε λοιπόν, αδέλφια μου, ο σουλτάνος, μας πολιόρκησε και έχει ορθάνοιχτο το τεράστιο στόμα του να μας καταβροχθίσει τόσο εμάς όσο και την Πόλη που έχτισε ο αείμνηστος μεγάλος αυτοκράτορας, ο Κωνσταντίνος, ο οποίος την αφιέρωσε στην Παναγία Δέσποινα Θεοτόκο και Αειπάρθενο Μαρία, εκφράζοντας την ευχή να την έχουμε πάντα βοηθό και προστάτη της πατρίδας μας, που αποτελεί καταφύγιο των χριστιανών, ελπίδα και χαρά των Ελλήνων, και καύχημα όλου του κόσμου''. (...)
 
Τελειώνοντας ο Αυτοκράτορας είπε:
 
''Δεν υπάρχει χρόνος για περισσότερα λόγια. Παραδίδω στα χέρια σας το ταπεινό μου σκήπτρο για να το φυλάξετε με αγάπη. Σας παρακαλώ να δείξετε αφοσίωση και υπακοή στους ανωτέρους σας (...) Να αγωνιστείτε όλοι σύμφωνα με το αξίωμά σας (...)
Να έχετε υπόψη σας ότι: (...) μας περιμένει στον ουρανό το αμάραντο στεφάνι και στη γη η αιώνια δόξα.
Ας πεθάνουμε όλοι για την πίστη του Χριστού και για την πατρίδα μας» απάντησε το ακροατήριο με μια φωνή''.
 
Τέλος ο Αυτοκράτορας πρόσθεσε ακόμη:
 
''Λοιπόν, αδέλφια και συμπολεμιστές μου, να είστε όλοι έτοιμοι το πρωί. Με τη δύναμη που μας δίνει ο Θεός και τη βοήθεια της Αγίας Τριάδας, στην οποία στηρίζουμε όλες μας τις ελπίδες, ας κάνουμε τους εχθρούς μας να φύγουν νικημένοι από την πόλη μας''».
 
Και στην ύστατη αντίσταση, μές στην πρώτη λάμψη της αυγής της 29ης Μαϊου 1453, έπεσε «άπαρτος» ο τελευταίος της Βασιλευούσης Πόλης Αυτοκράτορας, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ, φυλάσσοντας αιώνια τις Θερμοπύλες των δικαίων του Ελληνισμού.
 
CONSTANTINOPLE
 

Περισσότερα Άρθρα...