Το ενδεχόμενο χαλάρωσης του προγράμματος λιτότητας στην Ισπανία όσο τα μηνύματα ραγδαίας συρρίκνωσης της οικονομίας συνεχίζονται, άφησε ανοιχτό σε δηλώσεις του ο Επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων της Ε.Ε. Ολι Ρεν.
«Λαμβάνουμε υπόψη τις προοπτικές ανάπτυξης και το δημοσιονομικό περιθώριο για κάθε χώρα ξεχωριστά όταν κάνουμε μια αξιολόγηση», δήλωσε χαρακτηριστικά. «Αν έχει μεσολαβήσει μια σοβαρή επιδείνωση της οικονομίας, μπορούμε να προτείνουμε μια παράταση του προγράμματος προσαρμογής για την εν λόγω χώρα».
Οι δηλώσεις έγιναν στο πλαίσιο της αξιολόγησης του ισπανικού προγράμματος το Φεβρουάριο και άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο χαλάρωσης του στόχου μείωσης του ελλείμματος της Ισπανίας, καθώς η ύφεση σφίγγει την οικονομία με συνεχή συρρίκνωση του ΑΕΠ και την κοινωνία με ρεκόρ ανεργίας στο 26%.
Τα ισπανικά συνδικάτα βρίσκονται σε αναβρασμό, με αιχμή τους εργαζόμενους στα νοσοκομεία πουγεμίζουν τουςε δρόμους των μεγάλων πόλεων τις τελευταίες εβδομάδες.
Οι Βρυξέλλες έχουν ήδη εκτιμήσει πως η Ισπανία θα χάσει τους στόχους μείωσης του ελλείμματος της το 2013 αλλά ο Ρεν θέλησε να παραμείνει αισιόδοξος όσον αφορά την πορεία ανάκαμψης της ισπανικής οικονομίας το τρέχον έτος.
«Αυτός θα είναι μάλλον άλλος ένας δύσκολος χρόνος αλλά είμαι βέβαιος πως θα αποτελεί επίσης έτος καμπής, όπου τόσο ο Ισπανία όσο και η ευρωζώνη συνολικά μπορούν να μεταβούν από την σταθεροποίηση σε μία βιώσιμη ανάκαμψη».
Σημειώνεται πως η Ισπανία έχει δεσμευτεί να μειώσει το έλλειμμα του προϋπολογισμού της από 9,4% του ΑΕΠ που ήταν το 2012 σε 6,3% .
Ο Ρεν τόνισε πως θα πρέπει να διευκολυνθεί η πρόσβαση των ισπανικών επιχειρήσεων στις γραμμές πιστώσεων. Αλλιώς ο κίνδυνος χρεοκοπίας είναι ανοικτός, δημιουργώντας ένα «τοξικό» σπιράλ σε όλη την ευρωζωνη.
Οι εξαιρετικά σφιχτές χρηματοδοτικές συνθήκες μοιάζουν με θηλιά που καλείται να αντιμετωπίζει η κυβέρνηση του Ισπανού πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι.
Η ΕΚΤ ανησυχεί για την Ισπανία, που είναι τέταρτη σε μέγεθος οικονομία στην ευρωζώνη, καθώς θα χρειαστούν πολλαπλάσια κεφάλαια από αυτά που διαθέτει η «δύναμη πυρός» του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), θέτοντας σε δοκιμασία τις υποσχέσεις του Μάριο Ντράγκι της ΕΚΤ για «απεριόριστη διοχέτευση ρευστότητας».
Μηχανισμός ESM: Υπερόπλο, ή νεροπίστολο;
Σύμφωνα με όσα έχουν ήδη αποφασιστεί, ο ESM ξεκινά με «δύναμη πυρός» 400 δισ. ευρώ.
Εφόσον τελικά η Ισπανία προσφύγει στον ESM για συνολική δανειακή στήριξη, εκτιμάται ότι θα χρειαστεί τουλάχιστον 200 δισ. ευρώ επιπλέον. Το μέγεθος της οικονομίας της είναι διπλάσιο του αθροίσματος Ελλάδας, Ιρλανδίας και Πορτογαλίας και το τραπεζικό της σύστημα σαφώς σημαντικότερο.
Εάν Μαδρίτη ή Ρώμη (ή και οι δυο μαζί) τα βρουν σκούρα και πάψουν να πείθουν τις αγορές (είτε επειδή η ύφεση αποδειχθεί βαθύτερη είτε επειδή αμφισβητηθεί η πολιτική δυνατότητα εφαρμογής των προγραμμάτων, όπως διαφαίνεται και καταλαβαίνει ο Ρεν και η Κομισόν) τότε θα επιστρατευτούν ο ESM και η ΕΚΤ.
Για εκείνη τη φάση οι Ευρωπαίοι φυλάνε και το… υπερ-όπλο της μόχλευσης. Έχει συμφωνηθεί ότι τα κεφάλαια του ESM μπορεί να «πολλαπλασιαστούν» μέσω προγράμματος ασφάλισης ομολόγων μέχρι και στο ύψος των 2 τρισ. ευρώ.
Ενέχει, όμως, και σημαντικούς κινδύνους, καθώς εάν τελικά προκύψει πρόβλημα αδυναμίας αποπληρωμής των δανείων (αν, δηλαδή, χρειαστεί «κούρεμα» ισπανικών ή ιταλικών ομολόγων) το πλήγμα θα είναι τεράστιο. Οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης ελπίζουν ότι τα κεφάλαια που τελικά θα συγκεντρώσει ο ESM και εκείνα που θα «τυπώσει» η ΕΚΤ, θα αποδειχθούν επαρκή για να αποφευχθεί μια τέτοια εξέλιξη. Εάν, όμως, διαψευστούν, θα χρεοκοπήσει ολόκληρη η Ευρωζώνη.
"Ο ευρωπαίος φορολογούμενος θα βρίσκεται πίσω από τον ESM για να φορτωθεί το κόστος σωτηρίας χρεοκοπιών των τραπεζών", σημειώνουν σε άρθρο στους Financial Times ο ο πρόεδρος του ινστιτούτου Ifo Χ.Β. Σιν και ο καθηγητής οικονομικών στο πανεπιστήμιο της Γενεύης Χ. Χο .
"Οι ζημιές που θα πρέπει να καλυφθούν θα είναι τεράστιες. Το συνολικό χρέος των τραπεζών που είναι εγκατεστημένες στις έξι χώρες που επλήγησαν περισσότερο φτάνει τα 9,4 τρισ. ευρώ. Το συνολικό χρέος των κρατών αυτών αντιστοιχεί σε 3,5 τρισ. ευρώ. Ακόμα και ένα μικρό κομμάτι από το τραπεζικό χρέος θα είναι τεράστιο αν συγκριθεί με την δυνατότητα απορρόφησης ζημιών του ESM".
Κ. Σαρρής, με πληροφορίες Bloomberg, Reuters
