Κόσμος

Οι Κύπριοι – και όσοι είχαν τα χρήματά τους στην Κύπρο—έχουν ήδη βιώσει αυτό που αιωρείται απειλητικά στην ατμόσφαιρα της ευρωζώνης: Υπάρχουν πια, δύο είδη ευρώ. Με άλλα λόγια, το ευρώ που κυκλοφορεί στην Κύπρο έχει άλλη (μικρότερη) αξία.

Υπό αυτήν την έννοια, βάσιμα μπορεί να υποθέσει κανείς ότι οδηγούμαστε είτε στη δημιουργία μιας ευρωζώνης δύο ταχυτήτων, είτε στη διάλυσή της.

Ο Guntram Wolff, υποδιευθυντής της ευρωπαϊκής δεξαμενής σκέψης σε οικονομικά θέματα Bruegel, αναφέρει ότι «η ελεύθερη ροή κεφαλαίων μεταξύ των τραπεζών διαφόρων χωρών είναι ένα σημαντικότατο χαρακτηριστικό της νομισματικής ένωσης.

Αν αυτή η διακίνηση περιοριστεί, τότε η αξία του ευρώ σε λογαριασμό κυπριακής τράπεζας θα είναι χαμηλότερη από εκείνου που έχει κατατεθεί σε τράπεζα άλλης χώρας. Στην ουσία, αυτό σημαίνει ότι το κυπριακό ευρώ δεν είναι πλέον ευρώ. Εισάγοντας περιορισμούς στη διακίνηση κεφαλαίων, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ουσιαστικά δημιούργησε στην Κύπρο ένα νέο νόμισμα».

Ο Karl Whelan καθηγητής οικονομικών στο πανεπιστήμιο του Δουβλίνου με θητεία στη Fed , στην κεντρική τράπεζα της Ιρλανδίας, και μέλος ειδικής ομάδας εμπειρογνωμόνων που συμβουλεύει την Επιτροπή για Οικονομικά Θέματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, γράφει: Οι περιορισμοί που επιβλήθηκαν στις κυπριακές τράπεζες σημαίνουν ότι ενώ το ευρώ παραμένει ονομαστικά το νόμισμα της Κύπρου 1 ευρώ στην Κύπρο δεν είναι ισότιμο με 1 ευρώ οπουδήποτε αλλού.

Ίσως κάπως έτσι να ακούγεται ο επιθανάτιος ρόγχος του ευρώ ή κατά μια άλλη εκδοχή οι οδύνες του τοκετού μιας νέας κατάστασης στην ευρωζώνη. Ωστόσο, είτε πρόκειται για το τέλος του ευρώ είτε για την δημιουργία του υποτιμημένου ευρώ, σε ότι μας αφορά δεν πρέπει να έχουμε αυταπάτες: Η Ελλάδα δεμένη ήδη χειροπόδαρα από τα μνημόνια και τις δανειακές συμβάσεις θα πληρώσει (πληρώνει ήδη) πανάκριβα το διαζύγιο.

pontiki

Πρώτο θέμα στα διεθνή μέσα ενημέρωσης είναι και σήμερα η Κύπρος, που, όπως γράφουν, διέφυγε τον κίνδυνο της χρεοκοπίας, μετά την συμφωνία με το Eurogroup.

Ο Economist γράφει πως η Κύπρος πέτυχε μια καλύτερη αλλά επίπονη συμφωνία για τη διάσωση της οικονομίας της. Σύμφωνα με το περιοδικό, ήταν ένας φοβερός τρόπος για να καταλήξει κανείς σε συμφωνία, αλλά στο τέλος τα 10 δισεκατομμύρια της ευρωζώνης πήγαν στην Κύπρο. «Είναι κάτι που πλησιάζει ένα λογικό συμβιβασμό» σημειώνει τονίζοντας ότι κρατά την Κύπρο στο ευρώ και αποκαθιστά την υπόσχεση για την προστασία των τραπεζικών καταθέσεων. Όμως, πότε η Κύπρος θα ξαναμπεί στον δρόμο της ανάπτυξης, αναρωτιέται ο  Economist. Όπως αναφέρει, η υπόσχεση για τα κοιτάσματα φυσικού αερίου είναι ακόμη αβέβαιη και ο τουρισμός της χώρας πιθανότατα θα μειωθεί καθώς οι Ρώσοι θα θεωρήσουν ξαφνικά το νησί... λιγότερο φιλόξενο για τα χρήματά τους.

«Παλεύοντας μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες  για να αποφευχθεί η κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος Κύπρος, oι ηγέτες της ευρωζώνης συμφώνησαν να σώσουν την Κύπρο και να ξαναχτίσουν την κατεστραμμένη οικονομία της» γράφουν οι Financial Times. Και αφού μεταδίδουν το χρονικό του ολονύχτιου θρίλερ, καταλήγουν γράφοντας ότι στις Βρυξέλλες, η ημέρα ήταν γεμάτη με σύγχυση και μνησικακία ανάμεσα στους Ευρωπαίους ηγέτες, το ΔΝΤ και τον κ. Αναστασιάδη ο οποίος κατηγορούσε τους τροικανούς, ότι ήθελαν να ρίξουν την Κύπρο στην γωνία. Σε άλλο δημοσίευμα τους, οι Financial Times αναφέρουν ότι ξένες τράπεζες πολιορκούν τους Ρώσους καταθέτες στην Κύπρο.

Συνομιλώντας τόσο με Ρώσους επιχειρηματίες όσο και με Κύπριους δικηγόρους που τους εκπροσωπούν, η απεσταλμένη της εφημερίδας διαπιστώνει ότι έχουν αρχίσει οι προσεγγίσεις από τράπεζες άλλων χωρών που θέλουν να υποδεχθούν τα ρωσικά κεφάλαια. Αναφέρονται ενδεικτικά προσεγγίσεις από χώρες όπως η Ανδόρα, η Γερμανία, η Λετονία και η Ελβετία, με τις τράπεζες να υπόσχονται ότι μπορούν να ανοίξουν λογαριασμούς εντός μίας ώρας.

Μάλιστα, η τράπεζα της Ελβετίας φέρεται να έχει εκφράσει την πρόθεση να στείλει αντιπροσώπους στο νησί την Τρίτη, ημέρα που θα ανοίξουν οι τράπεζες, ώστε να πείσει τους Ρώσους επιχειρηματίες να μεταφέρουν τα χρήματά τους. Μία άλλη τράπεζα από την ίδια χώρα πρόσφερε σε Κύπριο δικηγόρο Ρώσου μεγιστάνα να ανοίξει πέρα από το λογαριασμό του επιχειρηματία και λογαριασμούς για όλους τους υπαλλήλους του στην Κύπρο.

Η Wall Street Journal εκτιμά ότι μια ύφεση ανάλογη με εκείνη της ελληνικής οικονομίας  «περιμένει» την Κύπρο, υποστηρίζοντας ότι μια «μόνιμη βλάβη»ενδέχεται να έχει ήδη προκληθεί στην κυπριακή οικονομία.

Επικαλούμενη αξιωματούχους, η εφημερίδα υποστηρίζει ότι το επόμενο διάστημα, η χώρα θα πρέπει να περάσει τώρα από αυστηρούς ελέγχους, όσον αφορά στις μεταφορές χρημάτων, «κόβοντας» τους πολίτες και τις επιχειρήσεις της από το υπόλοιπο οικονομικό σύστημα της ευρωζώνης.

Η Κύπρος εξασφάλισε τη συμφωνία και απέφυγε την έξοδο από το ευρώ, είναι ο τίτλος της Washington Post. Η εφημερίδα αναφέρει ότι η Κύπρος απέφυγε την πτώχευση και απετράπησαν πιθανές αναταραχές σε όλη την ευρωζώνη. «Οι διαπραγματεύσεις μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας έκλεισαν με την έγκριση της συμφωνίας από τους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης» γράφει. Σύμφωνα με την Washington Post, η αβεβαιότητα γύρω από το μικρό έθνος ταρακούνησε ολόκληρη την ευρωζώνη.

Συμφωνία το τελευταίο λεπτό γα την Κύπρο, γράφει η βρετανική Guardian, σημειώνοντας ότι έρχονται μεγάλες απώλειες για τους εύπορους επενδύτες, αναφερόμενη κυρίως στους Ρώσους.

pr thema

Το ενδεχόμενο αποχώρησης από την τρόικα, η οποία συντονίζει τα προγράμματα διάσωσης της Ευρωζώνης εξετάζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, σύμφωνα με αποψινά δημοσιεύματα στις ηλεκτρονικές εκδόσεις των γερμανικών εφημερίδων Sueddeutsche Zeitung, Der Handelsblatt και Die Welt.

Σύμφωνα με τις εφημερίδες, εγείρονται σοβαρές αμφιβολίες σε ό,τι αφορά την ανεξαρτησία της ΕΚΤ, καθώς πολλές πλευρές εκτιμούν ότι ο ανεξάρτητος χαρακτήρας της υπονομεύεται από τις πολιτικές πιέσεις. Κάποιοι, αναφέρουν τα δημοσιεύματα, πιστεύουν ότι η ΕΚΤ αναλαμβάνει υπερβολικά μεγάλο πολιτικό ρόλο, βοηθώντας στον συντονισμό των προγραμμάτων λιτότητας.

Οι υπέρμαχοι της παραμονής της Τράπεζας στην τρόικα επιχειρηματολογούν ότι οι άλλοι δύο εταίροι (Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Διεθνές Νομισματικό Ταμείο) δεν μπορούν να λειτουργήσουν μόνοι, ενώ υποστηρίζουν ότι ενδεχόμενη έξοδος της ΕΚΤ θα έθετε σε κίνδυνο την προσπάθεια διάσωσης του ευρώ.

Η Sueddeutsche Zeitung αναφέρει ακόμη ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα της Γερμανίας βρίσκεται μεταξύ εκείνων οι οποίοι επιθυμούν την αποχώρηση από την τρόικα, ενώ η οικονομική Handelsblatt υποστηρίζει ότι η ανησυχία στο εσωτερικό της ΕΚΤ σχετικώς με την προοπτική παραμονής ή εξόδου από την τρόικα αυξάνεται διαρκώς.

e-typos

Αίσθηση προκαλεί η αποκάλυψη ότι - μετά την "φωτιά" που άναψε ο πρόεδρος του Eurogroup για τις καταθέσεις - και ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζοζέ Μπαρόζο, ανέφερε πως αν πρόκειται για περίπτωση "εθνικής ανάγκης" δεν απαγορεύεται η φορολόγηση και των καταθέσεων κάτω των 100.000 ευρώ που θεωρούνται "εγγυημένες" από την ΕΕ.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Έθνους, κατά τη διάρκεια ενημέρωσης των πρέσβεων των "27" στη Μόσχα που πραγματοποιήθηκε παράλληλα με την επίσκεψη του κύπριου υπουργού Οικονομικών στη Ρωσία, ο κ. Μπαρόζο δήλωσε:

"Το γεγονός ότι πρόκειται περί καταθέσεων δεν σημαίνει ότι δεν φορολογούνται. Παρ' όλα αυτά, δεν αρέσει στην Κομισιόν η ιδέα φορολόγησης των καταθέσεων κάτω των 100.000 ευρώ και αρχίζει και σχετική οδηγία γι' αυτό.

Με δεδομένο αυτό, από νομική άποψη είναι ξεκάθαρο σε μας ότι σε περίπτωση εθνικής ανάγκης εάν μια κυβέρνηση που αντιμετωπίζει χρεοκοπία αποφασίσει να εισάγει μια έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης, έχει το δικαίωμα να το κάνει περιλαμβάνοντας και τις καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ".

Και πρόσθεσε: "Το να το παρουσιάζεις αυτό σαν δήμευση, είναι πολύ απλά έξω από την αναλογία.

Το γεγονός ότι υπάρχει μια εγγύηση καταθέσεων δεν σημαίνει ότι δεν μπορείς να φορολογήσεις καταθέσεις λαμβάνοντας σαφώς υπόψη την αναλογικότητα των καταθέσεων, αλλά ειλικρινά το 6,75% ή ακόμη και το 9,9% σε περιπτώσεις ανάγκης, που η εναλλακτική είναι η χρεοκοπία, είναι νομιμοποιημένη απόφαση για ένα κράτος να επιβάλει έναν φόρο, ακριβώς για να προστατεύει τις καταθέσεις".

Στην ίδια ενημέρωση ο κ. Μπαρόζο προχώρησε σε αποκαλύψεις σχετικά με το κυπριακό "πακέτο" λέγοντας ότι "με βάση την πρόταση της Κομισιόν, οι χώρες της Ευρωζώνης είχαν αποδεχθεί ότι θα υπήρχαν μηδενικές επιπτώσεις στις καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ".

"Ήταν η κυβέρνηση της Κύπρου που δεν το δέχθηκε αυτό. Είναι πολύ σημαντικό να γίνει κατανοητό, γιατί στην Ευρώπη υπάρχει η αντίληψη ότι είναι πάντοτε τα λάθη των Βρυξελλών, και ότι εμείς επιβάλαμε φόρους στους φτωχούς Κύπριους πολίτες" αναφέρει.

"Συγγνώμη, αλλά ήταν η κυβέρνηση της Κύπρου που είπε ότι πρέπει συγχρόνως να επιβάλουμε φόρο και σε εκείνους τους λογαριασμούς κάτω των 100.000 ευρώ, ώστε να μην αυξηθεί η επιβάρυνση των άλλων καταθέσεων, γιατί όπως είπαν αυτό θα έθετε σε κίνδυνο το επιχειρηματικό μοντέλο στον όποιο στηρίζεται η Κύπρος. Και εδώ έρχεται το θέμα της Ρωσίας, όπως γνωρίζετε η Κύπρος είναι ο μεγαλύτερος επενδυτής στη Ρωσία", συμπληρώνει.

Ανησυχίες για αναζωπύρωση της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους, ακόμη και σενάρια για ενδεχόμενη διάλυση της Ευρωζώνης, εκφράζουν με κύρια άρθρα, αναλύσεις και ανταποκρίσεις τα αμερικανικά ΜΜΕ, τα οποία δίνουν μεγάλη βαρύτητα στις εξελίξεις σχετικά με την Κύπρο και τις επιπτώσεις στις διεθνείς αγορές.

Στον αμερικανικό τύπο επισημαίνεται ότι η Ευρωζώνη θα πρέπει να αναγνωρίσει το λάθος της και να επανορθώσει γρήγορα τη ζημιά, ζητώντας από την Κύπρο την επιβολή «κουρέματος» στις καταθέσεις που ξεπερνούν το εγγυημένο επίπεδο των τραπεζών και στους κατόχους τραπεζικών ομολόγων.

Επίσης, καταγράφονται οι αντιδράσεις της Ουάσιγκτον και η ανακοίνωση του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών, στην οποία υπογραμμίζεται ότι «παρακολουθεί στενά την κατάσταση στην Κύπρο» και ότι «είναι σημαντικό να εργασθούν από κοινού η Κύπρος και οι εταίροι της στην Ευρωζώνη για την επίλυση της κατάστασης, με τρόπο υπεύθυνο και δίκαιο που θα διασφαλίζει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα».

Όπως τονίζουν αναλυτές, η ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών φανερώνει την ανησυχία για την αστάθεια που μπορεί να προκαλέσει η απόφαση για την Κύπρο στην Ευρωζώνη, αλλά και πέραν αυτής.

Λανθασμένη χαρακτήρισε την απόφαση της Ευρωζώνης και ο πρώην υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Λόρενς Σάμερς, σε συνέντευξή του στο τηλεοπτικό δίκτυο CNBC, επισημαίνοντας ότι «μια τέτοια απόφαση, που έχει την έγκριση του ΔΝΤ και της ΕΕ, πλήττει την εμπιστοσύνη για την ικανότητά τους στη διαχείριση κρίσεων. Πρόκειται για μια γκάφα μέσα σε ένα κενό στρατηγικής».

Σύμφωνα, σχεδόν, με όλες τις απόψεις που διατυπώνονται, η διόρθωση που προτείνεται για την κυπριακή οικονομία αναμένεται να οδηγήσει σε εκροή καταθέσεων, κυρίως ρωσικών, από την Κύπρο, αλλά και σε συρρίκνωση της οικονομίας της, ενώ παραμένουν απρόβλεπτες οι εξελίξεις για την υπόλοιπη Ευρωζώνη.

Αρκετά δημοσιεύματα επικρίνουν τους Ευρωπαίους για την απόφασή τους, αλλά και την κυπριακή ηγεσία για τους μέχρι τώρα χειρισμούς της στο τραπεζικό σύστημα του νησιού, εκτιμώντας ότι το κούρεμα των καταθέσεων των μικροκαταθετών είναι η χειρότερη μέχρι τώρα απόφαση στην Ευρωζώνη.

Οι «Νιου Γιορκ Τάιμς» τάσσονται υπέρ της αλλαγής της δανειακής συμφωνίας της ΕΕ για την Κύπρο, που προβλέπει «κούρεμα» όλων των τραπεζικών καταθέσεων στις κυπριακές τράπεζες. Η εφημερίδα της Νέας Υόρκης υποστηρίζει, ότι η εν λόγω συμφωνία για την επιβολή «κουρέματος» θα τιμωρήσει άδικα τους καταθέτες και θα προκαλέσει μακροχρόνια ζημιά, σε επίπεδο εμπιστοσύνης, σε τράπεζες άλλων χωρών της Ευρωζώνης. Επισημαίνεται επίσης, ότι «οποιαδήποτε επιβολή φόρου σε λογαριασμούς μικρότερους των 100.000 ευρώ θέτει ένα τρομακτικό προηγούμενο, καθώς οι καταθέτες σε δοκιμαζόμενες οικονομίες, όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Ελλάδα, έχουν, πλέον, κάθε λόγο να ανησυχούν ότι οι αποταμιεύσεις τους κάποια στιγμή ίσως πάψουν να χαίρουν τραπεζικής προστασίας».

«Οι ευρωπαίοι ηγέτες δηλώνουν ότι το κούρεμα των καταθέσεων στην Κύπρο συνιστά μεμονωμένο γεγονός, ωστόσο, η συγκεκριμένη διαβεβαίωση δεν επαρκεί, λόγω του κακού ιστορικού στις προσπάθειές τους για αντιμετώπιση της ευρωπαϊκής κρίσης. Παράλληλα, το σχέδιό τους δίνει, πλέον, κίνητρα σε καταθέτες στην Ισπανία, την Ιταλία και άλλες χώρες, να αποσύρουν χρήματα από τις εθνικές τράπεζες και να τα μεταφέρουν εκτός χώρας, εάν διαθέτουν off-shore λογαριασμούς».

Στη συνέχεια, η εφημερίδα προτείνει την επιβολή μεγαλύτερου φόρου στις καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ, ισχυριζόμενη ότι δεν θα έχει το ίδιο αντίκτυπο στην εμπιστοσύνη του κοινού. Ένα μεγάλο μέρος των συγκεκριμένων καταθέσεων ανήκουν σε Ρώσους επιχειρηματίες, ορισμένοι εκ των οποίων ξεπλένουν χρήματα μέσω των κυπριακών τραπεζών και γνωρίζουν καλά του κινδύνους που διατρέχουν θέτοντας τα χρήματά τους σε offshore λογαριασμούς. Ως εκ τούτου, όπως σημειώνεται, η Κύπρος δεν πρέπει να προσπαθεί να τους προστατεύσει σε βάρος των ντόπιων καταθετών.

Τέλος, επισημαίνεται ότι οι Κύπριοι αξιωματούχοι προκάλεσαν την καταστροφή αυτή, βασιζόμενοι σε μια τραπεζική βιομηχανία που διέπεται από χαλαρούς κανονισμούς, με στόχο την ανάπτυξή της, και ενθαρρύνοντας τους ξένους να χρησιμοποιούν το νησί ως φορολογικό καταφύγιο. Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, τονίζεται χαρακτηριστικά, επίσης, πρέπει να επικριθούν, διότι δεν απαίτησαν μεγαλύτερο κεφάλαιο στις τράπεζες της ευρωζώνης και δεν προέβλεψαν τις επιπτώσεις από την υποβάθμιση των ελληνικών ομολόγων. Αμφότεροι δεν πρέπει να προσθέσουν στα λάθη αυτά ένα πακέτο τιμωρίας, που είναι καταστροφικά αντιπαραγωγικό, σύμφωνα με τη νεοϋορκέζικη εφημερίδα.

Επίσης, σε κύριο άρθρο του πρακτορείου «Μπλούμπεργκ» τονίζεται ότι το «κούρεμα» των καταθέσεων των μικροκαταθετών στην Κύπρο είναι η χειρότερη όλων των αποφάσεων που έχει λάβει έως τώρα η Ευρωζώνη, δίνοντας έμφαση στην παραβίαση της αρχής προστασίας των καταθέσεων που εγκυμονεί κινδύνους για κατάρρευση των τραπεζών σε χώρες όπως η Ελλάδα και η Ισπανία.

ενετ

Για «ανήθικο πείραμα» πάνω σε ανθρώπινα όντα, έκανε λόγο ο νομπελίστας οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν, αναφερόμενος στις πολιτικές λιτότητας, σε συνέντευξή του στην «Huffington Post».

Ο αμερικανός οικονομολόγος είπε πως «οι χώρες που εφαρμόζουν πολιτικές λιτότητας, μας προσφέρουν στοιχεία για το τι πραγματικά συμβαίνει, όταν τις ακολουθείς».

Για την Ελλάδα και τα μέτρα που εφαρμόζει, ο Κρούγκμαν είπε πως «η χώρα είναι εξαιρετικά περιορισμένη, γιατί πρέπει να κάνει ό,τι ικανοποιεί τους Γερμανούς».

Μιλώντας για τη Γερμανία και την πολιτική Μέρκελ, είπε χαρακτηριστικά: «Οι Γερμανοί είναι στην πραγματικότητα τρελοί, γιατί επιβάλλουν λιτότητα, η οποία δεν βοηθάει καν στη βελτίωση της θέσης της Ελλάδας σχετικά με το χρέος»

Ο Κρούγκμαν θεωρεί πως «η Ελλάδα δεν έχει ουσιαστικά επιλογή, εκτός από το να χρεοκοπήσει και να φύγει από το ευρώ, ούτως ή άλλως μια πολύ επικίνδυνη επιλογή».