Πολιτισμός

Μέ άρθρο της με τίτλο "Επιστρέψτε στη θεά Ίριδα το σώμα της", η εφημερίδα Washington Post τάσσεται υπέρ της επιστροφής των γλυπτών του Παρθενώνα, στην Αθήνα, στην κοιτίδα του δυτικού πολιτισμού, τώρα που οι συνθήκες έχουν αλλάξει για την πάλαι ποτέ αυτοκρατορία της Αγγλίας.

Τριώδιο είναι η εκκλησιαστική περίοδος που εκτείνεται από την Κυριακή Τελώνου και Φαρισαίου έως την Κυριακή του Πάσχα, δηλαδή για φέτος 19 Απριλίου.

Τριώδιο ονομάζεται το Λειτουργικό Βιβλίο της Εκκλησίας μας το οποίο περιλαμβάνει τους Ύμνους των Κυριακών, απο την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου μέχρι και το Μεγάλο Σάββατο πρίν την Τελετή της Αναστάσεως.

Ονομάζεται έτσι διότι οι περισσότεροι Κανόνες του Όρθρου (πρωινή Ακολουθία) περιέχουν τρείς Ωδές ενώ συνήθως περιέχουν εννέα Ωδές – την 8η και την 9η πάντοτε, ύστερα δε διαδοχικά μία από τις πέντε πρώτες.

Το Τριώδιο τοποθετείται στα Αναλόγια των Ναών μας στον Εσπερινό του Σαββάτου της Κυριακής του Τελώνου και του Φαρισαίου αφού πρώτα ο Πρωτοψάλτης το παραλάβει απο την Εικόνα του Χριστού και το ασπασθεί.

Έτσι ανοίγει το Τριώδιο, περίοδος η οποία διαιρείται σε τρείς μικρότερες, δηλ. Κυριακή Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι Κυριακή της Τυροφάγου, Καθαρά Δευτέρα μέχρι το Σάββατο Του Λαζάρου και Κυριακή των Βαίων το βράδυ μέχρι το Μεγάλο Σάββατο πρίν την Ανάσταση.

Παλαιότερα στην περίοδο του τριωδίου συμπεριλαμβάνονταν και η περίοδος από την Κυριακή του Πάσχα μέχρι την Κυριακή των αγίων πάντων. Αργότερα όμως οι ιερές ακολουθίες της περιόδου αυτής περιελήφθησαν σε ιδιαίτερο λειτουργικό βιβλίο το «Πεντηκοστάριο».

Για την διαμόρφωση του Τριωδίου, όπως το έχει στη χρήση της σήμερα η εκκλησία μας, έπαιξαν ρόλο όλες οι χριστιανικές γενεές από τον 5ο μέχρι τον 15ο αιώνα μ.Χ. (Το πρώτο έντυπο του Τριωδίου εξεδόθη το 1522 μ.Χ. στην Βενετία).

Το γεγονός αυτό αποδεικνύεται από τις ασματικές ακολουθίες των εορτών του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά (Β’ Κυριακή των Νηστειών), του Οσίου Ιωάννου της Κλίμακος (Δ’ Κυριακή των Νηστειών), κ.α. Αποδεικνύεται επίσης από την εισαγωγή του επιτάφιου θρήνου, εγκωμίων, δηλαδή που ψάλλονται στον Επιτάφιο, και από την εισαγωγή των συναξαρίων του Νικηφόρου Καλλίστου του Ξανθόπουλου. Στην διαμόρφωση των ασματικού κύκλου του τριωδίου συνέβαλαν επίσης και διάσημοι υμνογράφοι και μελωδοί της εκκλησίας μας, όπως ο Ρωμανός ο Μελωδός, (βλέπε 1 Οκτωβρίου) και ο Ιωάννης Δαμασκηνός (βλέπε 4 Δεκεμβρίου).

Το τριώδιο περισσότερο από όλα τα εκκλησιαστικά βιβλία που περιέχουν ιερές ακολουθίες οδηγεί τις ψυχές των πιστών της ορθοδόξου εκκλησίας στην περισυλλογή και στην κατάνυξη. Για τον λόγο αυτό ονομάζεται και κατανυκτικό τριώδιο. Με τον κύκλο των εορτών του τριωδίου ανανεώνονται τα βιώματα της νηστείας, της εγκράτειας, της μετάνοιας, και της χαρμολύπης.

ΚΥΡΙΑΚΕΣ:

Όλες οι Κυριακές του Τριωδίου έχουν µία συγκεκριµένη ονοµασία και αποτελούν µία αλληλουχία µεστή νοηµάτων και µηνυµάτων.

Με τη σειρά, οι Κυριακές του Τριωδίου είναι:

-Κυριακή του Τελώνη και του Φαρισαίου

– Κυριακή του Ασώτου

– Κυριακή της Απόκρεω

– Κυριακή της Τυροφάγου

– Α’ Νηστειών: Κυριακή της Ορθοδοξίας

– Β’ Νηστειών: Γρηγορίου του Παλαµά

– Γ’ Νηστειών: Κυριακή Σταυροπροσκυνήσεως

– Δ’ Νηστειών: Ιωάννου της Κλίµακος

– Ε’ Νηστειών: Μαρίας της Αιγυπτίας

– Κυριακή των Βαΐων

Η πρώτη εβδομάδα, που τελειώνει την Κυριακή του Ασώτου, λέγεται και Προφωνή ή Προφωνέσιμη, επειδή παλιά προφωνούσαν, δηλαδή διαλαλούσαν ότι άρχιζαν οι αποκριές. Η εβδομάδα αυτή λέγεται και αμόλυτη ή απόλυτη, επειδή τότε οι ψυχές των πεθαμένων βγαίνουν στον Πάνω Κόσμο.

Η δεύτερη εβδομάδα λέγεται Κρεατινή ή της Κρεοφάγου ή Ολόκριγια, επειδή έτρωγαν κρέας και δεν νηστεύουν Τετάρτη και Παρασκευή. Η Κυριακή της εβδομάδας αυτής, η Κυριακή της Απόκρεω, ονομάστηκε έτσι γιατί ήταν η τελευταία μέρα της κρεοφαγίας (από + κρέας) όλης της περιόδου του Τριωδίου.

Η τρίτη εβδομάδα λέγεται Τυρινή ή της Τυροφάγου, επειδή έτρωγαν γαλακτοκομικά προϊόντα. Από τη Δευτέρα, μια εβδομάδα πριν την Καθαρή Δευτέρα, άρχιζε η αποχή από το κρέας και επιβαλλόταν η χρήση τυριού και γαλακτερών σαν ενδιάμεση άσκηση μεταξύ κρεοφαγίας και νηστείας.

dogma

Πρωτοχρονιά: Εκτός από τα πολλά γνωστά έθιμα της Πρωτοχρονιάς, κάθε περιοχή της Ελλάδας έχει τις δικές της παραδόσεις που περνούν από γενιά σε γενιά και διατηρούνται ζωντανές έως και σήμερα.

Από την "καλή χέρα" έως τους Μωμόγερους...

• Στην Καβάλα

Στην Καβάλα διατηρούνται τα έθιμα που έφεραν οι πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη. Σπάνε το ρόδι μπροστά στην είσοδο του σπιτιού για καλή τύχη, αλλά μεταφέρουν και μια πέτρα μέσα στο σπίτι για είναι στέρεο και η οικογένεια γερή για όλη τη χρονιά.

Στα δυτικά του νομού Καβάλας, την πρώτη μέρα κάθε νέου χρόνου διατηρούν ακόμα αναλλοίωτο το έθιμο του «ποδαρικού» όπου τα πιο μικρά παιδιά επισκέπτονται όλα τα σπίτια του οικισμού μπαίνοντας μέσα σε αυτά με το δεξί πόδι, λένε ευχές στους νοικοκύρηδες του σπιτιού και δέχονται γλυκά και δώρα.

• Στην Στερεά Ελλάδα

Το βασιλόψωμο τρώγεται ανήμερα του Αγίου Βασιλείου και εκτός από αλεύρι οι νοικοκυρές βάζουν μέσα ρεβύθι αλεσμένο, βασιλικό και νερό και πάνω του δημιουργούν διάφορα σχήματα και παραστάσεις είτε αυτές αφορούν την παραγωγή είτε την υγεία είτε την οικογένεια.

Μετά το ψήσιμό του είναι έτοιμο να κοπεί, την ώρα του φαγητού, το μεσημέρι της Πρωτοχρονιάς.

• Στα Τρίκαλα

Στα Τρίκαλα οι νοικοκυρές του σπιτιού, κάνουν ζυμάρι στο οποίο τοποθετούν νόμισμα, ένα κομμάτι κλήμα, άχυρο ή χορταράκι, μία μικρή πέτρα όπως κι ένα σπόρο καλαμποκιού.

Στο μεσημεριανό τραπέζι ο νοικοκύρης του σπιτιού θα κόψει τη βασιλόπιτα αφού πρώτα τη φέρει τρεις φόρες γύρω στο ταψί. Στη συνέχεια θα την μοιράσει σε κομμάτια με σειρά ηλικίας σε όλα τα μέλη της οικογένειας.

Σε όποιον πέσει το κλήμα θα έχει πολλά σταφύλια, σε όποιον πέσει η μικρή πέτρα θα είναι δυνατός στην υγεία του, ενώ αυτός που θα πετύχει το άχυρο ή το χόρτο θα αποκτήσει πολλά ζώα, αυτός που θα πετύχει το νόμισμα θα γίνει πλούσιος και τέλος αυτός που θα πετύχει τα καλαμπόκι, θα κερδίσει τη φετινή σοδειά.

• Στο Ηράκλειο Κρήτης

Η «καλή χέρα» παραμένει ένα από τα έθιμα της Πρωτοχρονιάς στο Ηράκλειο της Κρήτης όπου συνηθίζεται να δίνεται ένα χρηματικό ποσό σαν δώρο σε παιδιά που θα επισκεφτούν κάποιο σπίτι την Πρωτοχρονιά. Επίσης, υπάρχει και το έθιμο της μπουγάτσας. Οι Ηρακλειώτες πιστοί στις παραδόσεις καταναλώνουν ανήμερα της Πρωτοχρονιάς μεγάλες ποσότητες μπουγάτσας θέλοντας να είναι γλυκιά η πρώτη τους γεύση.

• Στη Σάμο

Εκτός από τη βασιλόπιτα, οι γυναίκες της Σάμου φτιάχνουν και την «προβέντα». Πρόκειται για ένα πιάτο με γλυκά που «κρίνει» τη νοικοκυροσύνη της Σαμιώτισσας. Απαραίτητο «συστατικό» κάθε σπιτιού είναι το σπάσιμο του ροδιού και το σκόρπισμα των σπόρων του ώστε να γεμίσει το σπίτι ευτυχία και υγεία, ενώ οι τυχεροί που θα κάνουν ποδαρικό, παίρνουν τα «μπουλιστρίνα», το γνωστό σε όλους μας χαρτζιλίκι.

• Στη Θάσο

Πρόκειται για ένα πολύ παλιό έθιμο κατά τη διάρκεια του οποίου όλοι κάθονται γύρω από το αναμμένο τζάκι, τραβούν την ανθρακιά προς τα έξω και ρίχνουν γύρω στ’ αναμμένα κάρβουνα, φύλλα ελιάς, βάζοντας στο νου τους από μια ευχή, χωρίς όμως να την πουν στους άλλους. Όποιου το φύλλο γυρίσει περισσότερο, εκείνου θα πραγματοποιηθεί και η ευχή του.

• Στην Ανατολική Μακεδονία

Με ρίζες από τον Πόντο, οι «Μωμόγεροι» αναβιώνουν κάθε χρόνο στους Σιταγρούς και στα Πλατανιά της Δράμας. Πρόκειται για ένα είδος λαϊκού παραδοσιακού θεάτρου, όπου οι πρωταγωνιστές μιμούνται γεροντικά πρόσωπα, εξ΄ου και η ετυμολογία της λέξης «μωμόγερος» από το μίμος+ γέρος.

• Στη Φλώρινα 

Στη Φλώρινα αναβιώνουν τα «Μπαμπάρια». Πρόκειται για άντρες μεταμφιεσμένους με στολές και προσωπίδες από προβιές αρνιού, που προσπαθούν να παραδώσουν σώα τη νύφη στο γαμπρό. Το έθιμο γιορτάζει το ξύπνημα της γης.

• Στην Κύπρο

Τα έθιμα της Πρωτοχρονιάς στην Κύπρο είναι πολλά και μαγευτικά κυρίως για τα παιδιά και τα περιμένουν κάθε χρόνο με λαχτάρα. Είναι τυχαιρά τα παιδιά που ζουν στην ύπαιθρο όπου γονείς και παππούδες κρατούν τις παραδόσεις από γενιά σε γενιά.

Σε όλη την Κύπρο τα έθιμα της Πρωτοχρονιάς είναι τα ίδια με μικρές διαφορές ανάλογα με την περιοχή. Μικροί και μεγάλοι, γίνονται ξανά παιδιά, αναβιώνουν έθιμα και παραδόσεις και διασκεδάζουν μετά από το σαρανταήμερο νηστείας των Χριστουγέννων.

Παραμονή Πρωτοχρονιάς

Παραμονή Πρωτοχρονιάς ονομάζουμε τη μέρα πριν την Πρωτοχρονιά. Παλαιότερα, τη μέρα αυτή οι νοικοκυρές συνήθιζαν να καθαρίζουν και να στολίζουν τα σπίτια τους. Τα παιδιά βοηθούσαν στις δουλειές του σπιτιού και περίμεναν με αγωνία τον Αϊ-Βασίλη. Αρκετά είναι τα έθιμα στην Κύπρο που σχετίζονται με αυτή τη μέρα και είναι καλό να τα θυμίζουμε στα παιδιά μας.

Το πρωί της παραμονής της Πρωτοχρονιάς έψηναν κόλλυβα, τα έβαζαν σε ένα πιάτο και πάνω τοποθετούσαν την βασιλόπιτα (παλαιότερα το έφτιαχναν σαν ψωμί με σουσάμι, σήμερα είναι σαν κέικ) και πάνω στο ψωμί/βασιλόπιτα έβαζαν ένα κερί.

Στην περιοχή Ριζοκαρπάσου, έφτιαχναν με ζυμάρι τα «Άη Βασιλούθκια» (ανθρωπόμορφα ψωμάκια), που έδιναν στα παιδιά την Πρωτοχρονιά για να φάνε.

Παράλληλα, έφτιαχναν τα «Βασιλούθκια», δηλαδή σ’ ένα δοχείο τοποθετούσαν σιτάρι με νερό για να βλαστήσει ο σπόρος. Εάν το σιτάρι βλαστούσε σε σαράντα μέρες, αυτό ήταν ένδειξη ότι θα είναι καλοχρονιά για τους γεωργούς και έτσι ο νοικοκύρης θα το φύτευε στα χωράφια του για να έχει καλή χρονιά.

Το απόγευμα της παραμονής της Πρωτοχρονιάς έκοβαν κλωνάρια ελιάς για να στολίσουν την εξώπορτα τους. Μερικά κλωνάρια ελιάς τα κρατούσαν για το βράδυ που θα μαζεύονταν γύρω από το τζάκι.

Το βράδυ της παραμονής της Πρωτοχρονιάς τοποθετούσαν πάνω στο τραπέζι το πιάτο με τα κόλλυβα, τη βασιλόπιτα και το αναμμένο κερί. Δίπλα έβαζαν ένα ποτήρι κρασί, μια κτένα (για να κτενίσει τα γένεια του ο Άη Βασίλης), ένα κλαδί ελιάς και το πουγγί (πορτοφόλι) του οικοδεσπότη. Πίστευαν ότι το βράδυ θα περνούσε ο Άγιος Βασίλης να πιει κρασί, να φάει κόλλυβα και να ευλογήσει το πορτοφόλι τους για να είναι πάντα γεμάτο λεφτά.

Μαζεύονταν γύρω από το τζάκι όλη η οικογένεια και οι νεαρές κοπέλες συνήθως έκοβαν δύο φυλλαράκια ελιάς σε σχήμα σταυρού και τα πέταγαν μέσα στη φωτιά λέγοντας:

«Αϊ Βασίλη βασιλιά δείξε και φανέρωσε αν μ’αγαπά ο καλός μου.»

Αν τα φυλλαράκια πετάγονταν πάνω στη φωτιά τότε σήμαινε ότι ο καλός τους, τους αγαπούσε. Αν τα φυλλαράκια έμεναν εκεί και καιγόταν τότε ο καλός τους δεν τους αγαπούσε.

Την παραμονή της πρωτοχρονιάς διασκέδαζαν επίσης λέγοντας διάφορα πρωτοχρονιάτικα τραγούδια. Ένα από τα πιο συνηθισμένα ήταν το πιο κάτω:

Άγιος Βασίλης έρχεται από την Καισαρεία
βαστά εικόνα και χαρτί, χαρτί και καλαμάρι.
Το καλαμάρι έγραφε και το χαρτί μιλούσε.

-Βασίλη πόθεν έρχεσαι και πόθε κατεβαίνεις;
-Από την μάνα μου έρχομαι και στο σχολείο πηγαίνω.
Κάτσε να φας, κάτσε να πιεις, κάτσε να τραγουδήσεις.
-Εγώ μαθαίνω γράμματα, τραγούδια δεν ξέρω.

Και σαν μαθαίνεις γράμματα πες μας την Αλφαβήτα.
Και το ραβδί του ακούμπησε να πει την Αλφαβήτα.

Στην αλλαγή του χρόνου μαζεύονταν (όλο το σόι) σ’ ένα σπίτι και εκεί έτρωγαν, έπιναν και τραγουδούσαν μέχρι που έμπαινε ο καινούριος χρόνος. Οι παππούδες και γιαγιάδες δίπλα στο τζάκι ζεσταίνονταν και έλεγαν ιστορίες στα παιδιά.

Μετά τα μεσάνυκτα τα παιδιά κουρασμένα, πήγαιναν για ύπνο με ενθουσιασμό γιατί ήξεραν ότι θα επισκεφτεί το σπίτι τους ο Άγιος Βασίλης και αν ήταν φρόνιμα όλο το χρόνο, θα τους έφερνε το δώρο που ζήτησαν. Τα μικρά παιδιά βέβαια, προσπαθούσαν να μην αποκοιμηθούν για να μπορέσουν να δουν τον Άγιο, αλλά τα ματάκια τους γρήγορα κουράζονταν και κοιμόντουσαν.

Πρωτοχρονιά

Πρωί πρωί μικροί και μεγάλοι πήγαιναν στην εκκλησία για να παρακολουθήσουν τη Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου.

Παλαιότερα, μόλις τελείωνε η Πρωτοχρονιάτικη Λειτουργία, επέστρεφαν στο σπίτι όπου έπρεπε να μπούν με το δεξί πόδι πρώτα, για να είναι όλη η χρονιά καλή. Αμέσως μετά, έκοβαν την πατροπαράδοτη βασιλόπιτα όπου είχε ένα νόμισμα που όποιος το έβρισκε, ήταν ο τυχερός της χρονιάς.

Για το κόψιμο της Βασιλόπιτας, ο νοικοκύρης του σπιτιού αφού την σταύρωνε με ένα μαχαίρι, την έκοβε σε τριγωνικά κομμάτια. Το πρώτο κομμάτι το πρόσφεραν στο Χριστό, το δεύτερο στους φτωχούς ανθρώπους, το τρίτο στο νοικοκύρη και τα υπόλοιπα μοιράζονταν σε όλα τα μέλη της οικογένειας ξεκινώντας από τον πιο μικρό μέχρι τον πιο μεγάλο.

Σε κάποιες άλλες περιοχές τις Κύπρου την μοίραζαν ως εξής:

Το πρώτο κομμάτι ήταν για τον Χριστό, το δεύτερο για την Παναγία, το τρίτο τον Άγιο Βασίλειο, το τέταρτο για το σπίτι και πέμπτο για τους ξενητεμένους της οικογένειας. Ακολουθούσε το μοίρασμα στα μέλη της οικογένειας με σειρά από τον μικρότερο στον μεγαλύτερο.

Τα παιδιά είχαν μεγάλη αγωνία για το ποιος θα βρει το κρυμμένο νόμισμα, γιατί όποιος το έβρισκε θα ήταν τυχερός όλη τη χρονιά. Μετά την βασιλόπιτα, σειρά είχε το άνοιγμα των δώρων που είχε φέρει ο Άγιος Βασίλης το προηγούμενο βράδυ.

Το Χρισουγεννιάτικο Δέντρο

Τα δώρα που έφερνε ο Άγιος Βασίλης, τα τοποθετούσε κάτω από το δέντρο το οποίο δεν είχε την υπέρλαμπρη μορφή που έχει σήμερα. Ήταν φυσικό πεύκο συνήθως, που έκοβαν οι ίδιοι οι νοικοκύριδες του κάθε σπιτιού. Το έφερναν σπίτι, το τοποθετούσαν σε ένα κουβά με άμμο για να στέκεται καλά και περιτύλιγαν τον κουβά με βαμβάκι για να μοιάζει με χιόνι. Βαμβάκι έβαζαν και στο πεύκο σκορπιστά πάνω στις βελόνες του. Αντί για μπάλες, έβαζαν μπαλόνια και κουκουνάρια. Αργότερα, μαζί με τα μπαλόνια, κουκουνάρια και βαμβάκι, έβαζαν και πολύχρωμα λαμπάκια, όπως αυτά που ξέρουμε σήμερα.

Πολύ παλαιότερα, την ημέρα της πρωτοχρονιάς έπαιρναν τα κόλλυβα που ευλόγησε το βράδυ της παραμονής ο Άγιος Βασίλης και τα σκορπούσαν στα χωράφια για είναι ευλογημένα και να έχουν μεγάλη σοδειά. Τα υπόλοιπα τα έπαιρναν οι νέες κοπέλες του σπιτιού μαζί τους στην βρύση του χωριού πολύ νωρίς το πρωί όταν πήγαιναν να γεμίσουν τις στάμνες τους, γιατί εκείνη την εποχή δεν είχε νερό στα σπίτια όπως σήμερα. Τα έριχναν στη βρύση , έπλεναν το πρόσωπο τους με το καθαρό νερό της βρύσης και έλεγαν:

«βρύση μου να τα κάλλη μου και δωσ’μου τα δικά σου»

και πίστευαν ότι μ’αυτό το έθιμο θα γινόντουσαν πιο όμορφες.

Κατά το μεσημέρι μαζευόταν όλη η οικογένεια με συγγενείς και φίλους για το πρωτοχρονιάτικο γλέντι που κρατούσε μέχρι το βράδυ. Αντάλλαζαν δώρα, έδιναν «πουλουστρίνα» (ένα μικρό χρηματικό ποσό), την οποία ζητούσαν τα παιδιά από τους δικούς τους όταν πήγαιναν να τους ευχηθούν. Οι συγγενείς πάντα με κέφι και εορταστική διάθεση τους έδιναν χρήματα ή εδέσματα.

«Ξεκινά το μεγάλο crash test», ανέφερε ο καθηγητής της Σχολής Μηχανικών Μεταλλείων- Μεταλλουργών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, συντονιστής Διεπιστημονικής Ομάδας Έργου του ΕΜΠ για την Αναστήλωση της Γέφυρας Πλάκας, Δημήτρης Καλιαμπάκος.

Μεγάλη διάκριση πέτυχε η Αθήνα στον διαγωνισμό «European Best Destinations», καταφέρνοντας, να αναδειχτεί δεύτερος ευρωπαϊκός προορισμός.

Συγκεντρώνοντας πάνω από 100.000 ψήφους, από τους 600.000 και πλέον που συνολικά ψήφισαν στην πλατφόρμα European Best Destinations, η Αθήνα κατάφερε να υπερισχύσει από πόλεις-βαριά ονόματα της τουριστικής βιομηχανίας.

Πρώτος καλύτερος προορισμός ψηφίστηκε η πόλη Κολμάρ της Γαλλίας, ενώ στην τρίτη θέση ψηφίστηκε η Τυφλίδα. Η τελική κατάταξη είναι η εξής:

1. Κολμάρ (Γαλλία)

2. Αθήνα (Ελλάδα)

3. Τιφλίδα (Γεωργία)

4. Βιέννη (Αυστρία)

5. Κασκάις (Πορτογαλία)

6. Σίμπιου (Ρουμανία)

7. Ναμίρ (Βέλγιο)

8. Ριέκα (Κροατία)

9. Παρίσι (Γαλλία)

10. Μπιντκότζ (Πολωνία)

11. Ρώμη (Ιταλία)

12. Χεβίζ (Ουγγαρία)

13. Κορκ (Ιρλανδία)

14. Ρόκφορτ Οσιάν (Γαλλία)

15. Μενόρκα (Ισπανία)

16. Μαδρίτη (Ισπανία)

17. Βερολίνο (Γερμανία)

18. Πράγα (Τσεχία)

19. Ρέικιαβικ (Ισλανδία)

20. Ρότερνταμ (Ολλανδία)

thetoc

Ο μεγάλος Έλληνας συνθέτης αντιμετώπιζε σοβαρό πρόβλημα υγείας εδώ και καιρό. Ο Θάνος Μικρούτσικος υπέστη καρδιοαναπνευστική ανακοπή, συνεπεία του χρόνιου προβλήματος που αντιμετώπιζε, και άφησε την τελευταία του πνοή σε ηλικία 72 ετών στο νοσοκομείο Metropolitan το Σάββατο 28 Δεκεμβρίου το απόγευμα.

Το τελευταίο μήνυμα του Θάνου Μικρούτσικου

Στο τελευταίο του δημόσιο μήνυμα στο Facebook, στις 21 Δεκεμβρίου 2019, ο Θάνος Μικρούτσικος είχε γράψει: «Αυτές τις μέρες στο νοσοκομείο χρειάστηκε πολλές φορές να κάνω μετάγγιση αίματος. Το ίδιο και οι άνθρωποι στους διπλανούς θαλάμους. Σκεφτόμουνα αντί για δώρο φέτος να δώσετε αίμα. Για τον Θ.Μ. Για κάποιον που το έχει ανάγκη. Αυτές τις γιορτές σκεφτείτε τους άλλους και γίνετε αιμοδότες».

Νωρίτερα, στις 8 Δεκεμβρίου είχε γράψει: «Ενάμιση μήνα τώρα βρίσκομαι σ’ ένα δωμάτιο του νοσοκομείου παλεύοντας μ’ ένα ανόητο πυρετό που επιμένει. Ποτέ δεν κρύφτηκα. Μηνύματα έρχονται από πολλούς φίλους που ρωτάνε για την κατάσταση της υγείας μου. Σας γράφω σήμερα γιατί αισθάνομαι πιο δυνατός κι είμαι σίγουρος ότι θα σας συναντήσω σύντομα. “Το ζήτημα δεν είναι να είσαι αιχμάλωτος. Το να μην παραδίνεσαι, αυτό είναι” που λέει και ο αγαπημένος μου Χικμέτ» είχε ολοκληρώσει το μήνυμά του ο Θάνος Μικρούτσικος.

Ο μαραθώνιος του μουσικού ξεκίνησε πριν από δύο σχεδόν χρόνια, το 2017, με εξετάσεις και επεμβάσεις στην Ελλάδα και τη Βρετανία.

Η ημερομηνία και η ώρα της πολιτικής κηδείας θα ανακοινωθούν σύντομα.

Η πορεία του

Ο Θάνος Μικρούτσικός γεννήθηκε στην Πάτρα το 1947. Ξεκίνησε τις μουσικές σπουδές του σε μικρή ηλικία στη Φιλαρμονική Εταιρεία Πατρών και στο Ελληνικό Ωδείο (πιάνο, θεωρία, αρμονία). Ακολούθησαν οι σπουδές και η αποφοίτηση του από το Μαθηματικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ παράλληλα μελέτησε αρμονία , αντίστιξη, φούγκα και σύνθεση με τον καθηγητή-συνθέτη Γ.Α. Παπαϊωάννου.

Ασχολήθηκε με όλα σχεδόν τα είδη της μουσικής. Έχει γράψει όπερες, συμφωνική μουσική, μουσική δωματίου, μουσική για το θέατρο και τον κινηματογράφο, πειραματική μουσική. Παράλληλα ένα μεγάλο μέρος της δουλειάς του κινείται στο χώρο του έντεχνου ελληνικού τραγουδιού συνθέτοντας εκατοντάδες τραγούδια σε κείμενα ελλήνων και ξένων ποιητών.

Το όνομα του Θάνου Μικρούτσικου έγινε συνώνυμο με την μελοποίηση του Νίκου Καββαδία και το πολιτικό τραγούδι, με κορυφαία έργα το “Σταυρός του Νότου”, “Γραμμές των Οριζόντων”, “Καντάτα για τη Μακρόνησο” και άλλα.

Έχει ηχογραφήσει δεκάδες LP και Cd συνεργαζόμενος με τις δισκογραφικές εταιρίες EMI- Classics, Blue Note, Polydor, Sony (CBS), Minos- Emi, Agora, Lyra, HMV, κ.α.

Έχει γράψει μουσική για 100 περίπου θεατρικά έργα. Δεκαπέντε παραγωγές του αρχαίου δράματος (Επίδαυρος- Ηρώδειο) και δεκαέξι παραγωγές στο εξωτερικό (Βέλγιο, Γαλλία, Αγγλία, Ιταλία, Ελβετία κ.α)

Έχει σκηνοθετήσει τρία έργα στον χώρο του μουσικού θεάτρου.

Εκατοντάδες συναυλίες σε όλο τον κόσμο

Κατά τη διάρκεια της καριέρας του έχει δώσει εκατοντάδες συναυλίες στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έχει συμμετάσχει ή έχουν παιχτεί έργα του σε πολλά διεθνή φεστιβάλ μουσικής ( Λονδίνο, Γλασκόβη, Εδιμβούργο, Παρίσι, Λίλλη, Λυών, Ρενς, Μονπελιέ, Βρυξέλλες, Λιέγη, Γενεύη, Λοζάννη, Βαρκελώνη, Μαδρίτη, Βερόνα, Φλωρεντία,Βερολίνο, Δρέσδη, Λειψία, Βιέννη, Κωνσταντινούπολη, Βουδαπέστη, Βουκουρέστι, Κοστάντσα, Νόργουιτς, Λουιζιάνα, Σικάγο, Χογκ Κόγκ, Μπουρζ, Μιλάνο, Λισσαβόνα, Άγκυρα, Μοντεβίδεο, Μπουένος Αιρες, Σάο Πάολο, Κάιρο κ.α)

Τα έργα του έχουν εκτελεστεί απ΄ όλες τις ελληνικές ορχήστρες καθώς και από μεγάλες ορχήστρες του εξωτερικού όπως Φιλαρμονική Ορχήστρα της Στοκχόλμης, της Κρακοβίας, της Λιέγης, της Οζάκας, Συμφωνική Ορχήστρα του BBC, Φιλαρμονική Ορχήστρα Δωματίου της Καρλσρούης, Καμεράτα των Βερσαλλιών, Συμφωνιέτα του Μπόρνμουθ, Μούζικα Πολυφώνικα, Χορωδία Αρνολντ Σένμπεργκ της Βιέννης και πολλές άλλες

Συνεργάστηκε με μαέστρους και σολίστ διεθνούς κύρους όπως Jerzy Swoboda, Adrew Davis, Kazuyoshi Akiyama, Louis Devos, Gunther Schuller, Leo Brouwer, Saulius Sondeckis, Amury du Closel, Erwin Ortner, Gary Burton, Augustin Dumay, Michel Beroff, Pedro Carneiro, Sergei Krulof, Ivan Bastos, Νικόλας Οικονόμου, Κώστας Κοτσιώλης, Γιάννης Βακαρέλης, Milva, Irene Jarsky, Udo Reineman, Δημήτρης Καβράκος, Lucienne Van Deyck, Lieve Janssen, Chris Demoor, Lucile Vignon κ.α

Ο Θάνος Μικρούτσικος είναι μέλος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών. Το 2002 τιμήθηκε για την μουσική του στο θέατρο με το βραβείο Δημήτρης Μητρόπουλος από το Κέντρο Μελέτης και Έρευνας του Ελληνικού Θεάτρου

Ιδρυτής και καλλιτεχνικός διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Πάτρας 1986-1990

Καλλιτεχνικός διευθυντής του Μουσικού Αναλογίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών 1990-1993

Αναπληρωτής Υπουργός Πολιτισμού 1993-1994

Υπουργός Πολιτισμού 1994-1996

Καλλιτεχνικός διευθυντής της HMV ( Ελλάδας) 1996-2004

Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Ελληνικού Φεστιβάλ 1998-1999 (Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου)

Σύμβουλος διοίκησης για τα πολιτιστικά στον Οργανισμό “Αθήνα 2004”, 2002-04

Καλλιτεχνικός διευθυντής για το θεσμό “Πάτρα Πολιτιστική Πρωτεύουσα Ευρώπης 2006”, από το Νοέμβριο του 2003 έως τον Ιανουάριο του 2006

Για τη δράση του στην πολιτιστική διαχείριση καθώς και τη μουσική του δραστηριότητα έγινε επίτιμος δημότης σε πολλές πόλεις της Ελλάδας

Ένταξη, διαγραφή και επιστροφή στο ΚΚΕ

Παρά την υπουργοποίησή του επί ΠΑΣΟΚ, σε μεγάλο μέρος της ζωής του ο Θάνος Μικρούτσικος πορεύτηκε με το ΚΚΕ.

Η σχέση του Θ. Μικρούτσικου με το ΚΚΕ κρατά από τα νεανικά του χρόνια, όταν έγινε μέλος του. Στην πορεία οι δρόμοι τους μπορεί να χώρισαν, αλλά δεν έπαψαν να υπάρχουν περίοδοι που ο Θ. Μικρούτσικος συνέβαλλε σε εκδηλώσεις του Κόμματος. Όπως άλλωστε ο ίδιος δήλωνε: «Τον κόσμο του ΚΚΕ τον σεβόμουν και όταν δεν ήμουν κοντά στο ΚΚΕ. 100 χρόνια Ιστορία. Ένα κόμμα θυσιών, ένα κόμμα έπους».

Τα τελευταία χρόνια ξανασυναντήθηκε με το ΚΚΕ, ενώ ανελλιπής ήταν η παρουσία του στα Φεστιβάλ της ΚΝΕ, στις ξεχωριστές μουσικές του συναυλίες που πλαισίωναν τα Επιστημονικά Συνέδρια.

Πριν από ενάμιση χρόνο κυκλοφόρησε ένα μοναδικό βιβλίο – cd, αφιερωμένο στα 100 χρόνια του ΚΚΕ: «Θάνος Μικρούτσικος. Καντάτα για τη Μακρόνησο – Σπουδή σε ποιήματα του Βλαδίμηρου Μαγιακοβσκη». Ο Θάνος Μικρούτσικος τιμήθηκε από το ΚΚΕ με την ένταξή του στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας, στη 12η, τιμητική θέση, στις βουλευτικές εκλογές της 7ης Ιούλη 2019.